Przed posiedzeniem przywódców europejskich poświęconym skoordynowanej reakcji na kryzys związany z COVID-19 Komisja określiła szereg działań, które należy podjąć, aby zintensyfikować walkę z pandemią. W przyjętym dziś komunikacie wzywa się państwa członkowskie do przyspieszenia szczepień w całej UE: do marca 2021 r. należy zaszczepić co najmniej 80 proc. osób w wieku powyżej 80 lat oraz 80 proc. pracowników służby zdrowia i opieki społecznej w każdym państwie członkowskim. Natomiast do lata 2021 r. państwa członkowskie powinny zaszczepić co najmniej 70 proc. dorosłej populacji.

Komisja wzywa również państwa członkowskie do dalszego utrzymywania bezpiecznej odległości i ograniczonych kontaktów społecznych, zwalczania dezinformacji, skoordynowanych ograniczeń podróżowania, zwiększenia testów oraz ustalania kontaktów zakaźnych i sekwencjonowania genomu, aby stawić czoła ryzyku związanemu z nowymi wariantami wirusa. Ponieważ w ostatnich tygodniach odnotowano tendencję wzrostową liczby przypadków, należy zwiększyć starania, aby wesprzeć systemy opieki zdrowotnej i zająć się problemem „zmęczenia pandemią” w nadchodzących miesiącach, począwszy od przyspieszenia szczepień po pomoc naszym partnerom na Bałkanach Zachodnich, w południowym i wschodnim sąsiedztwie i w Afryce.

W dzisiejszym komunikacie przedstawiono najważniejsze działania państw członkowskich, Komisji, Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejskiej Agencji Leków (EMA), które pomogą w ograniczeniu ryzyka i kontroli rozprzestrzeniania się wirusa:

Przyspieszenie szczepień w całej UE

• Do marca 2021 r. należy zaszczepić co najmniej 80 proc. osób w wieku powyżej 80 lat oraz 80 proc. pracowników służby zdrowia i opieki społecznej w każdym państwie członkowskim.
• Do lata 2021 r. państwa członkowskie powinny zaszczepić 70 proc. całej dorosłej populacji.
• Komisja, państwa członkowskie i EMA będą współpracować z przedsiębiorstwami, aby w pełni wykorzystać potencjał UE w zakresie zwiększenia zdolności produkcji szczepionek.
• Komisja współpracuje z państwami członkowskimi nad świadectwami szczepień, w pełnej zgodności z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony danych, aby wspierać ciągłość opieki. Wspólne podejście ma zostać uzgodnione do końca stycznia 2021 r., aby umożliwić szybkie stosowanie świadectw państw członkowskich w systemach opieki zdrowotnej w całej UE i poza nią.

Badanie i sekwencjonowanie genomu

• Państwa członkowskie powinny zaktualizować swoje strategie badań, aby uwzględnić nowe warianty oraz zwiększyć stosowanie szybkich testów antygenowych.
• Państwa członkowskie powinny pilnie zwiększyć sekwencjonowanie genomu do co najmniej 5 proc., a najlepiej 10 proc. pozytywnych wyników badań. Obecnie wiele państw członkowskich testuje poniżej 1 proc. próbek, co nie wystarcza do określenia rozpowszechnienia wariantów lub wykrycia nowych.

Zachowanie jednolitego rynku i swobodnego przepływu przy jednoczesnym wzmocnieniu środków ograniczających ryzyko

• Należy stosować środki w celu dalszego ograniczania ryzyka przenoszenia wirusa związanego ze środkami transportu, jak np. środki w zakresie higieny i dystansu w pojazdach i miejscach docelowych.
• Należy zdecydowanie zniechęcać do wszelkich podróży innych niż niezbędne, dopóki sytuacja epidemiologiczna nie ulegnie znaczącej poprawie.
• Należy utrzymać proporcjonalne ograniczenia podróżowania, w tym testowanie podróżujących, w odniesieniu do osób podróżujących z obszarów, w których częstotliwość występowania wariantów jest większa.

Zapewnienie wiodącej pozycji Europy i międzynarodowej solidarności

• Aby zapewnić wczesny dostęp do szczepionek, Komisja ustanowi mechanizm „Drużyna Europy” w celu ustrukturyzowania dostarczania szczepionek, którymi państwa członkowskie podzielą się z krajami partnerskimi. Powinno to umożliwić dzielenie się z krajami partnerskimi częścią 2,3 mld dawek zagwarantowanych w ramach unijnej strategii szczepień, ze zwróceniem szczególnej uwagi na Bałkany Zachodnie oraz nasze wschodnie i południowe sąsiedztwo i Afrykę.
• Komisja Europejska i państwa członkowskie powinny nadal wspierać COVAX, w tym poprzez wczesny dostęp do szczepionek. Drużyna Europy uruchomiła już 853 mln euro na wsparcie COVAX, czyniąc z UE jednego z największych darczyńców COVAX.

Wypowiedzi członków Kolegium:

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: Szczepienia mają zasadnicze znaczenie dla wyjścia z kryzysu. Zapewniliśmy już wystarczającą liczbę szczepionek dla całej ludności Unii Europejskiej. Teraz musimy przyspieszyć dostawy i same szczepienia. Naszym celem jest zaszczepienie 70 proc. dorosłej populacji do lata. Może to stanowić punkt zwrotny w naszej walce z wirusem. Jednak uda nam się zakończyć tę pandemię dopiero wtedy, gdy wszyscy na świecie będą mieli dostęp do szczepionek. Zwiększymy nasze wysiłki na rzecz zabezpieczenia szczepionek dla naszych sąsiadów i partnerów na całym świecie.

Wiceprzewodniczący Margaritis Schinas, odpowiedzialny za promowanie naszego europejskiego stylu życia, skomentował: Pojawienie się nowych wariantów wirusa i znaczny wzrost liczby przypadków nie pozostawiają nam miejsca na bezczynność. Obecnie, bardziej niż kiedykolwiek, Europa musi z nową stanowczością działać wspólnie i jednomyślnie, w skoordynowany i czujny sposób. Nasze dzisiejsze wnioski mają na celu ochronę życia i źródeł utrzymania oraz zmniejszenie obciążenia systemów opieki zdrowotnej i pracowników działających pod presją. To właśnie w ten sposób UE wyjdzie z kryzysu. Koniec pandemii jest widoczny, ale nie jest jeszcze w naszym zasięgu.

Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, oznajmiła: Współpracując w sposób jednomyślny, solidarny i zdeterminowany, wkrótce ujrzymy początek końca pandemii. Obecnie w szczególności potrzebujemy szybkiego i skoordynowanego działania przeciwko nowym wariantom wirusa. Minie pewien czas, zanim szczepienia dotrą do wszystkich Europejczyków, więc musimy podjąć natychmiastowe, skoordynowane i proaktywne kroki. Szczepienia muszą odbywać się szybciej w całej UE. Musimy też zwiększyć liczbę testów i sekwencjonowania, aby jak najszybciej poradzić sobie z tym kryzysem.