Komisja Europejska przyjęła nowy pakiet dotyczący finansów cyfrowych obejmujący strategie w zakresie finansów cyfrowych i płatności detalicznych oraz wnioski ustawodawcze w sprawie kryptoaktywów i odporności cyfrowej. Przedstawiony dziś pakiet przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności Europy w sektorze finansowym, torując jej drogę do stania się podmiotem wyznaczającym światowe standardy. Pakiet ten zapewni konsumentom szerszą ofertę i zwiększone możliwości w zakresie usług finansowych i nowoczesnych płatności, jednocześnie gwarantując ochronę konsumentów i stabilność finansową.

Przyjęte dzisiaj środki będą miały kluczowe znaczenie we wspieraniu ożywienia gospodarczego w UE, ponieważ uruchomią nowe sposoby kierowania środków finansowych do europejskich przedsiębiorstw, a jednocześnie odegrają zasadniczą rolę w realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i nowej strategii przemysłowej dla Europy. Poprzez lepsze uwzględnienie aspektów bezpieczeństwa w nowych przepisach oraz lepszą ich adaptację do środowiska cyfrowego (z punktu widzenia konsumentów) Komisja dąży do pobudzenia odpowiedzialnych innowacji w sektorze finansowym UE, zwłaszcza w przypadku wysoce innowacyjnych przedsiębiorstw typu start-up z branży cyfrowej, ograniczając jednocześnie wszelkie potencjalne zagrożenia związane z ochroną inwestorów, praniem pieniędzy i cyberprzestępczością.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: Cyfryzacja jest przyszłością sektora finansowego. W trakcie obowiązywania środków izolacji mogliśmy zaobserwować, że obywatele zachowali dostęp do usług finansowych dzięki technologiom cyfrowym takim jak bankowość internetowa. Nowoczesne technologie mają dużo więcej do zaoferowania konsumentom i przedsiębiorstwom, powinniśmy zatem aktywnie przystosować się do transformacji cyfrowej, nie zapominając o ograniczaniu wszelkich ewentualnych zagrożeń. Taki jest cel dzisiejszego pakietu. Innowacyjny, cyfrowy, jednolity rynek finansowy przyniesie korzyści mieszkańcom Europy i będzie miał kluczowe znaczenie dla ożywienia gospodarczego w Europie, oferując konsumentom lepsze produkty finansowe a przedsiębiorstwom – nowe kanały finansowania.

Przyjęty dzisiaj pakiet dotyczący finansów cyfrowych obejmuje strategię w zakresie finansów cyfrowych, strategię w zakresie płatności detalicznych oraz wnioski ustawodawcze w sprawie unijnych ram regulacyjnych dotyczących kryptoaktywów i operacyjnej odporności cyfrowej.

Strategia finansów cyfrowych: W kierunku europejskiej przestrzeni danych finansowych – nowe sposoby finansowania MŚP – lepsze produkty finansowe dla konsumentów

Dzięki przedstawionej dziś strategii finansów cyfrowych usługi finansowe w Europie mają stać się bardziej przyjazne dla technologii cyfrowych, a odpowiedzialne innowacje i konkurencja między dostawcami usług finansowych w UE mają być bardziej stymulowane. Strategia ta zmniejszy fragmentację jednolitego rynku cyfrowego, aby konsumenci mogli mieć dostęp do produktów finansowych za granicą, a przedsiębiorstwa typu start-up z branży FinTech mogły się rozwijać. Strategia ta pozwoli również dostosować przepisy regulujące usługi finansowe w UE do ery cyfrowej oraz do zastosowań takich jak sztuczna inteligencja i łańcuch bloków. Centralnym elementem tej strategii jest również zarządzanie danymi. Zgodnie z szerszą strategią Komisji w zakresie danych celem zaproponowanych dziś środków jest promowanie udostępniania danych i otwartych finansów, przy jednoczesnym utrzymaniu bardzo wysokich standardów UE w zakresie ochrony prywatności i ochrony danych. Celem strategii jest również zapewnienie równych warunków działania dostawcom usług finansowych, zarówno tradycyjnym instytucjom bankowym, jak i przedsiębiorstwom technologicznym, zgodnie z zasadą „podobne ryzyko, podobne regulacje”.

Strategia dotycząca płatności detalicznych: nowoczesne i racjonalne pod względem kosztów płatności

Strategia ta ma na celu zapewnienie europejskim obywatelom i przedsiębiorstwom bezpiecznych, szybkich i niezawodnych usług płatniczych. Ułatwi to konsumentom dokonywanie płatności w sklepach oraz sprawi, że transakcje handlu elektronicznego będą bezpieczne i wygodne. Jej celem jest osiągnięcie w pełni zintegrowanego systemu płatności detalicznych w UE, obejmującego również rozwiązania w zakresie natychmiastowych płatności transgranicznych. Ułatwi to także dokonywanie płatności w euro między UE a innymi jurysdykcjami. Strategia będzie również sprzyjać pojawieniu się rodzimych i ogólnoeuropejskich rozwiązań płatniczych.

Wnioski ustawodawcze dotyczące kryptoaktywów: wykorzystanie możliwości i ograniczanie ryzyka

Komisja zaproponowała dziś po raz pierwszy przepisy dotyczące kryptoaktywów (są to cyfrowe odwzorowania wartości lub praw, które mogą być przechowywane i być przedmiotem obrotu w systemach elektronicznych). Rozporządzenie w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCA) pobudzi innowacje przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansowej i ochronie inwestorów przed ryzykiem. Zapewni to jasność i pewność prawa emitentom i dostawcom kryptoaktywów. Nowe przepisy pozwolą operatorom posiadającym zezwolenie w jednym państwie członkowskim świadczyć usługi w całej UE („paszport”). Zabezpieczenia obejmują wymogi kapitałowe, utrzymywanie aktywów, obowiązkową procedurę skargi dostępną dla inwestorów oraz prawa inwestora przysługujące mu wobec emitenta. Emitenci istotnych kryptoaktywów zabezpieczonych aktywami (tak zwane „stabilne kryptowaluty”) podlegaliby bardziej rygorystycznym wymogom (np. w zakresie kapitału, praw inwestorów i nadzoru).

Komisja zaproponowała również dzisiaj pilotażowy system przeznaczony dla infrastruktur rynkowych, które chciałyby spróbować negocjować i dokonywać transakcji na instrumentach finansowych w formie kryptoaktywów. System ten stanowi tzw. „poletko doświadczalne” (środowisko kontrolowane), które umożliwia czasowe odejście od istniejących przepisów, tak aby organy regulacyjne mogły zebrać doświadczenia w zakresie korzystania z technologii rozproszonego rejestru w infrastrukturach rynkowych, będąc jednocześnie w stanie sprostać zagrożeniom związanym z ochroną inwestorów, integralnością rynku i stabilnością finansową. Celem jest umożliwienie przedsiębiorstwom przetestowania istniejących przepisów i sprawdzenia, jak funkcjonują one w praktyce.

Wnioski ustawodawcze dotyczące operacyjnej odporności cyfrowej: zablokowanie cyberataków i wzmocnienie nadzoru nad usługami zlecanymi na zasadzie outsourcingu

Przedsiębiorstwa technologiczne odgrywają coraz ważniejszą rolę w dziedzinie finansów, zarówno jako dostawcy IT dla firm finansowych, jak i jako samodzielni dostawcy usług finansowych. Przedstawiony dziś projekt rozporządzenia w sprawie odporności na zagrożenia cyfrowe (Digital Operational Resilience Act – DORA) ma na celu zapewnienie, by wszyscy uczestnicy systemu finansowego dysponowali niezbędnymi zabezpieczeniami w celu zminimalizowania cyberataków i innych zagrożeń. Proponowane przepisy wymagają od wszystkich przedsiębiorstw zapewnienia, by były w stanie przetrwać wszystkie rodzaje zakłóceń i zagrożeń związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT). Dzisiejszy wniosek wprowadza również ramy nadzoru nad dostawcami usług w zakresie ICT, takich jak dostawcy usług przetwarzania w chmurze.

Kontekst

Przyjęty dzisiaj pakiet dotyczący finansów cyfrowych opiera się na pracach przeprowadzonych w kontekście Planu działania w zakresie technologii finansowej z 2018 r. oraz na pracach Parlamentu Europejskiego, Europejskich Urzędów Nadzoru i innych ekspertów. Przygotowując pakiet dotyczący finansów cyfrowych, Komisja w różnorodny sposób współpracowała z zainteresowanymi stronami i społeczeństwem. Komisja zorganizowała wydarzenia informacyjne na temat finansów cyfrowych – szereg spotkań z udziałem zainteresowanych stron, które odbyły się w państwach członkowskich i w Brukseli wiosną 2020 r. Komisja przeprowadziła również trzy konsultacje publiczne w celu zebrania opinii wśród szerokiego grona zainteresowanych stron [1].

W dziedzinie płatności detalicznych ważny krok legislacyjny stanowiła już druga dyrektywa w sprawie usług płatniczych. Zostanie ona poddana przeglądowi w czwartym kwartale 2021 r. i w razie potrzeby dostosowana pod kątem wsparcia wdrażania strategii dotyczącej płatności detalicznych. W pierwszej połowie 2020 r. Komisja zainicjowała również konsultacje publiczne na temat strategii w zakresie płatności detalicznych dla Europy. Komisja wzięła pod uwagę odpowiedzi udzielone w ramach konsultacji podczas opracowywania działań UE w obszarze płatności detalicznych.