Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę porozumienie polityczne w sprawie przeglądu i wzmocnienia obowiązujących norm handlowych mających zastosowanie do miodu, soków owocowych, dżemów i mleka.

Tak zwane dyrektywy śniadaniowe ustanawiają wspólne zasady dotyczące składu, nazw handlowych, etykietowania i prezentacji tych produktów, aby zapewnić ich swobodny przepływ na rynku wewnętrznym i pomóc konsumentom w dokonywaniu świadomych wyborów.

Zmienione dyrektywy uzgodnione przez współprawodawców wprowadzą następujące zmiany:

• Obowiązkowe oznaczanie miejsca pochodzenia miodu: kraje pochodzenia w mieszankach miodu będą musiały pojawić się na etykiecie w porządku malejącym, z udziałem procentowym każdego pochodzenia. Państwa członkowskie będą miały możliwość wymagania wartości procentowych w odniesieniu do czterech największych udziałów tylko wtedy, gdy stanowią one ponad 50 % mieszanki. Współprawodawcy upoważnili Komisję do wprowadzenia zharmonizowanych metod analizy w celu wykrycia fałszowania miodu cukrem, jednolitej metodyki śledzenia pochodzenia miodu oraz kryteriów służących upewnieniu się, że miód nie jest przegrzany przy sprzedaży konsumentowi końcowemu. Utworzona zostanie platforma doradzająca Komisji w tych kwestiach. Ograniczy to nieuczciwe praktyki i zwiększy przejrzystość łańcucha żywnościowego.

• Innowacje i możliwości rynkowe dla soków owocowych zgodnie z nowymi wymogami konsumentów: Udostępnione zostaną trzy nowe kategorie: „sok owocowy o obniżonej zawartości cukru”, „sok owocowy z zagęszczonego soku owocowego o obniżonej zawartości cukru” i „zagęszczony sok owocowy o obniżonej zawartości cukru”. W ten sposób konsumenci mogą wybrać sok zawierający co najmniej 30 % mniej cukrów. Soki owocowe będą mogły wskazać na etykietach, że „sok owocowy zawiera wyłącznie naturalnie występujące cukry”, aby wyjaśnić, że w przeciwieństwie do nektarów owocowych soki owocowe nie mogą z definicji zawierać dodatku cukrów, o czym większość konsumentów nie jest świadoma.
• Wyższa obowiązkowa zawartość owoców w dżemach: zwiększenie minimalnej zawartości owoców w dżemach (z 350 do 450 gramów na kilogram) i w dodatkowych dżemach (z 450 do 500 gramów na kilogram) poprawi minimalną jakość i zmniejszy zawartość cukru w tych produktach dla konsumentów w UE. Państwa członkowskie będą mogły zezwolić na stosowanie terminu „marmolada” jako synonimu „dżem”, aby uwzględnić nazwę powszechnie stosowaną lokalnie w odniesieniu do tych produktów. Termin „marmolada” był dotychczas dozwolony jedynie w odniesieniu do dżemów cytrusowych.
• Uproszczone etykietowanie mleka: rozróżnienie między mlekiem „odparowanym” i „zagęszczonym” zostanie usunięte zgodnie z normą Kodeksu Żywnościowego. Dopuszcza się również odwodnione mleko niezawierające laktozy.

Współprawodawcy upoważnili również Komisję do oceny, w ciągu najbliższych trzech lat, sposobów informowania konsumentów o pochodzeniu owoców wykorzystywanych do produkcji soków i dżemów.

Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski, Radę i Komisję wymaga obecnie formalnego zatwierdzenia przez współprawodawców. Od wejścia w życie 20 dni po opublikowaniu ostatecznego tekstu państwa członkowskie będą miały 18 miesięcy na transpozycję nowych przepisów do prawa krajowego i o kolejne 6 miesięcy przed ich wejściem w życie w całej Unii.

Kontekst ogólny

Normy handlowe UE mają na celu zapewnienie wysokiej jakości produktu, ochrony konsumentów oraz spójności norm na rynku UE. Ułatwiają one również handel z państwami trzecimi, ponieważ są zgodne z normami obowiązującymi na szczeblu międzynarodowym od lat 50. XX w. W ciągu ostatniego dziesięciolecia na rynkach rolnych zaszły znaczne zmiany, napędzane innowacjami, ale także ewoluującymi obawami społecznymi i zapotrzebowaniem konsumentów.

Aby większość produktów rolno-spożywczych mogła być wprowadzana na rynki UE i sprzedawana konsumentom, musi spełniać unijne normy handlowe lub normy ustanowione na szczeblu międzynarodowym. Normy handlowe dotyczą zewnętrznych właściwości produktów i niewidocznych cech, które wynikają z określonych procesów produkcji, takich jak zawartość owoców w dżemach. Mają one jednakowe zastosowanie zarówno do produktów unijnych, jak i do produktów importowanych.

W kwietniu 2023 r., po przeprowadzeniu szeroko zakrojonych konsultacji, Komisja przedstawiła wnioski mające na celu zapewnienie, aby normy handlowe nadal przyczyniały się do promowania i upowszechniania zrównoważonych produktów, przy jednoczesnym uwzględnieniu nowych potrzeb konsumentów i podmiotów gospodarczych, zgodnie ze strategią „Od pola do stołu” i celami zrównoważonego rozwoju ONZ.