Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje dzisiejsze przyjęcie zaostrzonych przepisów dotyczących stosowania gazów fluorowanych (F-gazów) i substancji zubożających warstwę ozonową (ODS), które obecnie odpowiadają za ponad 3 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych w UE.

Wraz z zakończeniem dzisiejszego procesu legislacyjnego ukończono jeszcze jeden element Europejskiego Zielonego Ładu. Dzisiejsze zatwierdzenie stanowi ważny krok w kierunku osiągnięcia celów klimatycznych UE na 2030 r. i neutralności klimatycznej do 2050 r. wyeliminuje on dodatkowe 500 mln tonekwiwalentuCO2 do 2050 r., co jest porównywalne z łącznymi rocznymi emisjami Francji i Belgii.

Nowe przepisy wyeliminują stosowanie wodorofluorowęglowodorów (HFC) – najpowszechniejszych fluorowanych gazów cieplarnianych – do 2050 r. Zgodnie z nowymi przepisami istniejące poziomy kontyngentów zostały znacznie obniżone, co jeszcze bardziej ograniczyło przywóz i produkcję HFC w ujęciu rok do roku. Do 2030 r. HFC wprowadzane do obrotu w UE zostaną stopniowo wycofane o 95 % poniżej poziomów z 2015 r. i zostaną całkowicie wycofane do połowy stulecia. Przepisy te ograniczą również stosowanie wszystkich fluorowanych gazów cieplarnianych w urządzeniach, w których dostępne są rozwiązania alternatywne przyjazne dla klimatu, takich jak pompy ciepła, rozdzielnice do przesyłu energii lub produkty wykorzystywane w sektorze ochrony zdrowia. Nowe obowiązki przyczynią się również do ograniczenia emisji F-gazów i SZWO z pianek izolacyjnych w starych budynkach i budynkach poddawanych renowacji. Te pionierskie zasady powinny służyć jako pozytywny przykład dla naszych partnerów na całym świecie i stymulować podobne działania w zakresie tych gazów w innych krajach.

Wspieranie zielonych inwestycji

Aby pobudzić wywóz urządzeń przyjaznych dla klimatu i zagwarantować, że szkodliwe produkty nie zostaną wprowadzone na rynek światowy, nowe środki dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych zagwarantują, że przestarzałe urządzenia wykorzystujące czynniki chłodnicze o wysokim współczynniku ocieplenia globalnego nie będą wywożone z UE.

Dzisiejsze porozumienie jest wyraźnym sygnałem dla producentów produktów, którzy tradycyjnie wykorzystują fluorowane gazy cieplarniane, aby w miarę możliwości ukierunkować swoje inwestycje na rozwiązania alternatywne przyjazne dla klimatu. Będzie to stymulować innowacje i rozwój czystych technologii. Oczekuje się, że ceny obniżą się wraz z rozwojem rynku urządzeń przyjaznych dla klimatu, a nowe urządzenia będą zazwyczaj prowadzić do większych oszczędności energii dzięki wyższej efektywności energetycznej w całym cyklu życia produktów.

Nowe środki służące lepszemu egzekwowaniu tych przepisów i monitorowaniu rynku ułatwią organom celnym i organom nadzoru kontrolowanie przywozu i wywozu oraz zwalczanie nielegalnego handlu gazami i powiązanymi urządzeniami.

Kontekst ogólny

Fluorowane gazy cieplarniane i substancje zubożające warstwę ozonową są bardzo silnymi, wytwarzanymi przez człowieka gazami cieplarnianymi, które przyczyniają się do globalnego ocieplenia po ich uwolnieniu do atmosfery i często kilka tysięcy razy większe niż dwutlenek węgla (CO2). Substancje zubożające warstwę ozonową uszkadzają również warstwę ozonową, która chroni Ziemię przed niebezpiecznym promieniowaniem ultrafioletowym ze słońca. Obie grupy substancji są tradycyjnie stosowane w codziennych zastosowaniach, takich jak chłodzenie, klimatyzacja, izolacja, ochrona przeciwpożarowa, linie energetyczne i substancje miotające aerozole.

W kwietniu 2022 r. Komisja zaproponowała dwa projekty rozporządzeń zmieniających przepisy dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji zubożających warstwę ozonową, aby dostosować te polityki do celów klimatycznych UE oraz do międzynarodowych przepisów Protokołu montrealskiego w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową. Rozporządzenia dostosowano również w celu poprawy wdrażania i egzekwowania przepisów. 5 października 2023 r. współprawodawcy UE osiągnęli wstępne porozumienie. Parlament Europejski zatwierdził oba rozporządzenia 16 stycznia 2024 r., a dzisiejsze głosowanie w Radzie kończy proces ustawodawczy. Rozporządzenia wejdą w życie 20 dni po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.