Komisarz ds. transportu Adina Vălean i mołdawska minister infrastruktury i rozwoju regionalnego Lilia Dabija w obecności premiera Mołdawii Dorina Receana podpisały w Kiszyniowie umowę o stowarzyszeniu Mołdawii z instrumentem „Łącząc Europę”.

Umowa ta pozwoli mołdawskim promotorom projektów ubiegać się o finansowanie unijne na projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowana w dziedzinie transportu, energii i technologii cyfrowych poprawiające połączenia tego kraju z sąsiadami z UE. Będzie ona sprzyjać integracji Mołdawii z jednolitym rynkiem UE i wpłynie korzystnie na wzrost gospodarczy, zatrudnienie i konkurencyjność.

Mołdawia została poważnie dotknięta rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie. UE niezmiennie solidaryzuje się z tym krajem i zobowiązuje się do dalszego wzmacniania jego odporności. Dzisiejsza umowa jest kolejnym krokiem zbliżającym Mołdawię do UE poprzez wprowadzenie jej do połączonych sieci transeuropejskich.

Dostęp do funduszy UE na transport, energię i usługi cyfrowe

Mołdawskie władze i przedsiębiorstwa będą mogły ubiegać się o finansowanie, korzystając z przyszłych zaproszeń do składania wniosków w ramach instrumentu „Łącząc Europę – transport” w trwającym obecnie okresie programowania (2021–2027). Kolejne zaproszenie zostanie ogłoszone we wrześniu 2023 r. Kryteria kwalifikowalności dla państw trzecich będą obowiązywać zgodnie z rozporządzeniem w sprawie transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Priorytetowo traktuje się działania poprawiające jakość połączeń między siecią bazową państw członkowskich a siecią transportową w państwach trzecich.

Jeśli chodzi o energetykę, mołdawscy promotorzy projektów dotyczących infrastruktury powiązanej z infrastrukturą energetyczną państw członkowskich UE już teraz mają możliwość ubiegania się o status projektów będących przedmiotem wzajemnego zainteresowania zgodnie ze zmienionymi przepisami UE w dziedzinie infrastruktury energetycznej. Projekty będące przedmiotem wzajemnego zainteresowania to nowa koncepcja wprowadzona zmienionym rozporządzeniem w sprawie transeuropejskich sieci energetycznych (TEN-E), dzięki której projekty infrastrukturalne łączące państwa trzecie z UE będą mogły korzystać z usprawnionych procedur wydawania zezwoleń i lepszego dostępu do finansowania. Uzyskanie takiego statusu jest warunkiem wstępnym uprawniającym promotorów projektów do ubiegania się o finansowanie w ramach instrumentu „Łącząc Europę – energia”. Dzięki dzisiejszej umowie udostępnione zostaną nowe środki finansowe na realizację tego typu projektów w Mołdawii. W listopadzie 2023 r. Komisja opublikuje kolejną unijną listę projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz po raz pierwszy projektów będące przedmiotem wzajemnego zainteresowania z państwami trzecimi. Mołdawia będzie mogła również uzyskać wsparcie ze środków instrumentu „Łącząc Europę – energia” na projekty transgraniczne w dziedzinie energii odnawialnej.

Cyfrowa część instrumentu „Łącząc Europę” (instrument „Łącząc Europę – technologie cyfrowe”) zapewnia wsparcie dla projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie łączności cyfrowej, w szczególności dotyczących sieci szkieletowych łączących UE z państwami trzecimi zgodnie ze strategią Global Gateway oraz rozwoju bezpiecznej, zrównoważonej i wysokowydajnej infrastruktury, w tym sieci gigabitowych i sieci mobilnych piątej generacji (5G). Po ogłoszeniu kolejnych zaproszeń do składania wniosków w ramach instrumentu „Łącząc Europę – technologie cyfrowe” mołdawscy projektodawcy będą mogli ubiegać się o współfinansowanie projektów mających na celu zwiększenie przepustowości, bezpieczeństwa i odporności sieci połączeń cyfrowych między Republiką Mołdawii a jej sąsiadami z UE.