Komisja Europejska zatwierdziła na podstawie unijnych zasad pomocy państwa zmianę środków wsparcia przyznanych przez Polskę w kontekście restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji polskiego banku Getin Noble Bank S.A.

Komisja zatwierdziła wstępne środki wsparcia w październiku 2022 r. (SA.100687). Zgodnie z planem likwidacji, po przeprowadzeniu przymusowej restrukturyzacji banku jego główne aktywa i zobowiązania zostały przeniesione do nowo utworzonego banku pomostowego. Celem przyznania środków pomocy państwa było umożliwienie szybkiej sprzedaży banku pomostowego przy jednoczesnej ochronie zarówno stabilności finansowej, jak i równych warunków działania na rynku wewnętrznym.

W listopadzie 2023 r. Polska powiadomiła Komisję, że zamierza wydzielić z banku pomostowego portfolio aktywów o wartości nominalnej wynoszącej około 1,36 mld euro (6,5 mld złotych). Wydzielenie uznano za konieczne, aby ułatwić sprzedaż banku pomostowego. Portfolio zostanie przeniesione do specjalnego podmiotu zarządzającego aktywami kontrolowanego przez polski organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (Bankowy Fundusz Gwarancyjny, „BFG”). Podmiot zarządzający aktywami zapłaci za portfolio obligacjami gwarantowanymi przez polski fundusz przymusowej restrukturyzacji.

Ocena Komisji

Komisja oceniła tę zmianę na podstawie reguł pomocy państwa na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego („komunikat bankowy z 2013 r.”), komunikatu w sprawie aktywów o obniżonej wartości oraz dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków.

Komisja ustaliła, że zgłoszony środek ułatwi sprzedaż banku pomostowego i umożliwi BFG odzyskanie jak najwyższych kwot z portfolio, a tym samym zminimalizuje koszty likwidacji banku ponoszone przez polski fundusz przymusowej restrukturyzacji.  BFG rozpoczął już otwarty, przejrzysty i niedyskryminujący proces sprzedaży, aby znaleźć odpowiedniego nabywcę, który byłby w stanie zapewnić długoterminową rentowność banku pomostowego. Aktualna zmiana ma służyć ułatwieniu pomyślnego zakończenia procesu sprzedaży. Dlatego też Komisja stwierdziła, że zmieniony środek nadal jest zgodny z celem ochrony stabilności finansowej i nie zakłóca nadmiernie konkurencji na rynku wewnętrznym. W związku z tym Komisja zatwierdziła środek na podstawie unijnych zasad pomocy państwa.

W ramach decyzji w sprawie pomocy państwa Komisja zweryfikowała również, że przestrzegano zasad umorzenia lub konwersji długu oraz warunków korzystania z funduszu na cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji na podstawie dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków. Unijne zasady pomocy państwa gwarantują zminimalizowanie kwoty pomocy państwa przy jednoczesnej ochronie stabilności finansowej. Jako że zmiana nie miała wpływu na środki umorzenia lub konwersji długu wdrożone w 2022 r., Komisja stwierdziła, że środek ten spełnia odpowiednie warunki dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków.

Kontekst

Wspólne unijne reguły pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego („komunikat bankowy z 2013 r.) zachęcają nierentowne podmioty do opuszczenia rynku, jednocześnie umożliwiając uporządkowane przeprowadzenie tego procesu, tak aby zachować stabilność finansową. Reguły gwarantują ponadto ograniczenie kwoty pomocy do niezbędnego minimum oraz przeciwdziałanie zakłóceniom konkurencji spowodowanym dotacjami, które dają bankom otrzymującym pomoc przewagę nad ich konkurentami.

Przepisy przewidziane w europejskiej dyrektywie w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków wyposażają organy krajowe w narzędzia i uprawnienia niezbędne do łagodzenia skutków problematycznej sytuacji lub upadku banków lub firm inwestycyjnych oraz zarządzania takimi sytuacjami. Dzięki dyrektywie organy krajowe mogą chronić stabilność finansową, wprowadzając jednocześnie odpowiednie środki ograniczające wykorzystanie funduszy publicznych oraz łagodzące zakłócenia konkurencji wynikające z pomocy, w tym w szczególności ze sprzedaży banków pomostowych.