Ze swojego programu w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020” Komisja uruchomiła dodatkową kwotę 122 mln euro z przeznaczeniem na pilnie potrzebne badania naukowe nad koronawirusem. Nowe zaproszenie do wyrażenia zainteresowania wpisuje się w podjęte przez Komisję zobowiązanie do przeznaczenia kwoty 1,4 mld euro na inicjatywę – globalną reakcję na pandemię koronawirusa, którą przewodnicząca Ursula von der Leyen zainicjowała 4 maja 2020 r.

To nowe zaproszenie stanowi kolejne przedsięwzięcie w ramach finansowanych przez UE działań w zakresie badań naukowych i innowacji, które stanowią element walki z koronawirusem. Uzupełnia ono wcześniejsze działania mające na celu opracowanie diagnostyki, leczenia i szczepionek poprzez zwiększenie zdolności produkcyjnych i stosowanie łatwo dostępnych rozwiązań w celu szybkiego zaspokojenia pilnych potrzeb. Przyczyni się także do lepszego zrozumienia behawioralnych i społeczno-gospodarczych skutków pandemii.

Mariya Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, powiedziała: Mobilizujemy wszelkie dostępne środki do walki z tą pandemią, przeprowadzając testy, stosując odpowiednie leczenie i wprowadzając środki zapobiegawcze. Aby jednak odnieść sukces w walce z koronawirusem, musimy również zrozumieć, w jaki sposób oddziałuje on na nasze społeczeństwo i jak najskuteczniej zastosować wspomniane narzędzia w błyskawiczny sposób. Musimy poszukać rozwiązań technologicznych, które umożliwią szybszą produkcję sprzętu medycznego i środków medycznych, monitorowanie i zapobieganie rozprzestrzenianiu się tej choroby, a także lepszą opiekę nad pacjentami.

Thierry Breton, komisarz ds. rynku wewnętrznego, dodał: Wspieramy organy odpowiedzialne za ochronę zdrowia, pracowników służby zdrowia i ogół społeczeństwa we wszystkich państwach członkowskich w walce z kryzysem wywołanym przez koronawirusa. W tym celu wdrażamy innowacyjne technologie i narzędzia, które można szybko wykorzystać, aby zapobiegać tej pandemii, podejmować optymalne leczenie i umożliwić powrót do normalności po jej wygaśnięciu, a także aby przygotować się na to, co po niej nastąpi. Obejmują one rozwiązania i technologie cyfrowe, takie jak telemedycyna, dane, sztuczna inteligencja, robotyka i fotonika.

Projekty finansowane w ramach tego zaproszenia powinny umożliwiać przestawienie procesów produkcyjnych tak, aby zapewnić zdolność szybkiego wytwarzania niezbędnych środków i urządzeń medycznych potrzebnych do przeprowadzania testów na obecność wirusa, leczenia zakażeń i im zapobiegania. Projekty te powinny również prowadzić do opracowania technologii medycznych i narzędzi cyfrowych, których celem jest poprawa wykrywania wirusa, skuteczniejsze monitorowanie jego rozprzestrzeniania się i zapewnienie lepszej opieki nad pacjentami. Nowe badania naukowe będą opierać się na analizie dużych grup pacjentów (kohort) w całej Europie, natomiast dzięki lepszemu zrozumieniu behawioralnych i społeczno-gospodarczych skutków pandemii koronawirusa poprawie mogą ulec strategie w zakresie leczenia i profilaktyki.

Termin składania wniosków upływa 11 czerwca 2020 r., a w ramach tej inicjatywy nacisk kładziony będzie na szybkie osiągnięcie wyników. Europa i cały świat pilnie potrzebują innowacyjnych rozwiązań, aby powstrzymać i złagodzić pandemię, a także aby lepszą opieką otoczyć pacjentów, ozdrowieńców, grupy szczególnie wrażliwe, pracowników służby zdrowia i osoby z ich otoczenia. Dlatego też Komisja pragnie, by prace badawcze rozpoczęto jak najszybciej, i w związku z tym skróciła terminy na przygotowanie wniosków i na ich ocenę.

Nowe rozwiązania muszą być dostępne i przystępne cenowo dla wszystkich, zgodnie z zasadami globalnej reakcji na pandemię koronawirusa. W tym celu w umowach o udzielenie dotacji zawieranych w wyniku tej procedury Komisja uwzględni klauzule zobowiązujące do szybkiego udostępnienia danych, aby zapewnić możliwość natychmiastowego wykorzystania ustaleń i wyników.

Kontekst

To nowe specjalne zaproszenie w do wyrażenia zainteresowania w kontekście programu „Horyzont 2020” uzupełnia wcześniejsze działania, w ramach których 18 projektów wsparto kwotą 48,2 mln euro z przeznaczeniem na opracowanie diagnostyki, leczenia, szczepionek i zwiększenie gotowości na wypadek epidemii. Stanowi ono również uzupełnienie inwestycji na kwotę 117 mln euro, z których skorzystało 8 projektów w zakresie diagnostyki i leczenia, dokonanych za pośrednictwem inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych oraz środków wspierających innowacyjne pomysły za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Innowacji. Realizacja tego przedsięwzięcia służy wdrożeniu działania nr 3 określonego w planie działania „ERAvsCorona” – dokumencie roboczym będącym wynikiem dialogu między służbami Komisji a instytucjami krajowymi.

Nowe zaproszenie obejmie pięć obszarów, w których przewidziano następujące orientacyjne budżety:

1. Przestawienie produkcji na wytwarzanie niezbędnych środków medycznych i sprzętu medycznego (23 mln euro).
2. Technologie medyczne, narzędzia cyfrowe i analiza przy użyciu sztucznej inteligencji w celu poprawy nadzoru i opieki przy zapewnieniu wysokich poziomów gotowości technologicznej (56 mln euro).
3. Behawioralne, społeczne i gospodarcze skutki reakcji na pandemię (20 mln euro).
4. Ogólnoeuropejskie badania kohortowe w kontekście pandemii COVID-19 (20 mln euro).
5. Współpraca w ramach istniejących unijnych i międzynarodowych badań kohortowych istotnych w kontekście pandemii COVID-19 (3 mln euro).

W badaniach kohortowych zazwyczaj obserwuje się duże grupy osób, odnotowując ich narażenie na określone czynniki ryzyka w celu znalezienia wskazówek na temat możliwych przyczyn choroby. Badania te mogą być prospektywne (gromadzi się dane na temat nowych przypadków) lub retrospektywne (analizuje się już zebrane dane).