Posłowie poparli przegląd unijnych przepisów dotyczących praw jazdy. Zmiany obejmują zasady dla początkujących kierowców, cyfrowe prawo jazdy i zakaz prowadzenia pojazdów

Kandydaci na kierowców będą musieli zdać egzamin, który będzie sprawdzać wiedzę na temat systemów wspomagania kierowcy, bezpiecznego otwierania drzwi oraz zagrożeń związanych z martwym polem i korzystaniem z telefonu za kierownicą. Zgodnie z postulatami posłów do Parlamentu Europejskiego nowe wymogi w zakresie szkoleń i egzaminów będą kłaść większy nacisk na zagrożenia związane z pieszymi, dziećmi, rowerzystami i innymi niechronionymi użytkownikami dróg.

Okres ważności dokumentów i kontrole zdrowia

Prawa jazdy na motocykle i samochody będą ważne przez 15 lat. Jednak jeżeli prawo jazdy służy jako krajowy dokument tożsamości, państwa członkowskie będą mogły skrócić ich okres ważności do 10 lat. Prawa jazdy na samochody ciężarowe i autobusy będą ważne przez pięć lat. Kraje Unii mogą skrócić okres ważności prawa jazdy dla kierowców w wieku 65 lat lub starszych, aby zobowiązać ich do częstszych badań lekarskich lub kursów odświeżających wiedzę.

Przed uzyskaniem pierwszego prawa jazdy lub przy ubieganiu się o przedłużenie okresu ważności dokumentu kierowca powinien przejść badania lekarskie, m.in. badania wzroku i układu krążenia. Kraje Unii będą mogły zdecydować o zastąpieniu badań lekarskich dla kierowców samochodów lub motocykli formularzem samooceny lub inną oceną opracowaną na szczeblu krajowym.

Początkujący kierowcy i kierowcy pod nadzorem

Po raz pierwszy unijne przepisy będą przewidywać okres próbny dla nowych kierowców. Będzie on wynosić co najmniej dwa lata. W tym czasie kierowcy ci będą podlegać surowszym przepisom i karom za jazdę pod wpływem alkoholu i brak pasów bezpieczeństwa lub urządzeń przytrzymujących dla dzieci.

Ponadto prawo jazdy kategorii B będą mogli uzyskać 17-latkowie, lecz do 18. roku życia będą musieli prowadzić samochód pod nadzorem doświadczonego kierowcy.

Aby zaradzić niedoborowi kierowców zawodowych, prawa jazdy na samochód ciężarowy (kategoria C) będą mogli uzyskać 18-latkowie, a na autobus (kategoria D) – 21-latkowie. Będą oni musieli jednak okazać certyfikat kompetencji zawodowych. W przeciwnym razie aby prowadzić te pojazdy, kierowcy będą musieli mieć odpowiednio 21 i 24 lata.

Mobilne prawa jazdy

Zgodnie z nowymi przepisami cyfrowe prawo jazdy, dostępne na telefonie komórkowym, ma stopniowo stać się głównym formatem prawa jazdy w Unii Europejskiej. Kierowcy będą mogli jednak ubiegać się o fizyczne prawo jazdy, które powinni otrzymać bez zbędnej zwłoki – zasadniczo w ciągu trzech tygodni.

Zakaz prowadzenia pojazdów

Aby ograniczyć nieostrożną jazdę za granicą i zapewnić transgraniczne egzekwowanie kar, informacje o cofnięciu, zawieszeniu lub ograniczeniu prawa jazdy będą przekazywane państwu członkowskiemu Unii, które wydało dokument. Organy krajowe będą musiały bez zbędnej zwłoki informować się wzajemnie o decyzjach w sprawie zakazów prowadzenia pojazdów nałożonych za najpoważniejsze przestępstwa drogowe, w tym jazdę pod wpływem alkoholu lub narkotyków, spowodowanie śmiertelnego wypadku lub nadmierną prędkość, np. 50 km/h powyżej limitu.

Kolejne kroki

Nowe przepisy wejdą w życie dwudziestego dnia po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Państwa członkowskie będą miały trzy lata, aby przenieść je do prawa krajowego, a następnie jeszcze rok, aby przygotować się do ich wdrożenia.

Kontekst

Zmienione unijne przepisy dotyczące praw jazdy są częścią pakietu dotyczącego bezpieczeństwa ruchu drogowego, który Komisja przedstawiła w marcu 2023 roku. Ma on na celu poprawę bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg i wyeliminowanie do 2050 roku ofiar śmiertelnych w unijnym transporcie drogowym („wizja zero”).