Orędzie o stanie Unii wygłoszone przez przewodniczącą von der Leyen: wyznaczamy drogę wyjścia z kryzysu związanego z koronawirusem i kurs na przyszłość. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zobowiązała się, że Komisja Europejska będzie stymulować trwałą i ukierunkowaną na przemiany odbudowę, dzięki której Europa będzie odgrywać wiodącą rolę pod względem gospodarczym, środowiskowym i geopolitycznym.

GŁÓWNE PUNKTY ORĘDZIA 

Reakcja na koronawirusa – ochrona zdrowia w Europie w przyszłości

Przewodnicząca zaapelowała o wyciągnięcie wniosków z dotychczasowych doświadczeń. Stwierdziła, że Europa musi zbudować silniejszą europejską unię zdrowotną, z dostosowanym do przyszłych wyzwań i odpowiednio finansowanym programem UE4Health, wzmocnioną Europejską Agencją Leków (EMA) i wzmocnionym Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC).

Zobowiązała się do utworzenia europejskiego odpowiednika BARDA – agencji ds. zaawansowanych badań i rozwoju w dziedzinie biomedycyny – w celu zwiększenia zdolności Europy do reagowania na zagrożenia transgraniczne. Przewodnicząca wezwała do debaty na temat nowych kompetencji UE w dziedzinie zdrowia w ramach zbliżającej się konferencji w sprawie przyszłości Europy.

UE, która chroni

Przewodnicząca Ursula von der Leyen podkreśliła znaczenie wzmocnienia europejskiej społecznej gospodarki rynkowej oraz ochrony pracowników i przedsiębiorstw przed wstrząsami zewnętrznymi. Obiecała przedstawić ramy prawne dotyczące ustalania płac minimalnych, podkreślając, że „płaca minimalna jest dobrym rozwiązaniem – praca musi się opłacać”.

Przewodnicząca zobowiązała się do podjęcia działań na rzecz pobudzenia jednolitego rynku, wzmocnienia unii gospodarczej i społecznej, przywrócenia pełnej operacyjności strefy Schengen, aktualizacji strategii przemysłowej UE i dostosowania ram konkurencji.

Europejski Zielony Ład – ograniczenie emisji o co najmniej 55 proc. do 2030 r.

Przewodnicząca poinformowała, że Komisja Europejska proponuje zwiększenie celu redukcji emisji do 2030 r. z 40 proc. do co najmniej 55 proc. Pozwoli to UE osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. i wypełnić zobowiązania wynikające z porozumienia paryskiego. Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 pomoże zagwarantować, że inni pójdą za przykładem Europy.

Do lata przyszłego roku Komisja dokona przeglądu wszystkich unijnych przepisów dotyczących klimatu i energii, abyśmy byli „gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.”.

Przewodnicząca ogłosiła ponadto, że 30 proc. wynoszącego 750 mld euro budżetu #NextGenerationEU zostanie pozyskane z zielonych obligacji. 37 proc. środków zostanie zainwestowanych na rzecz realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym na sztandarowe europejskie projekty dotyczące technologii wodorowych, budownictwa ekologicznego i utworzenia 1 mln punktów ładowania pojazdów elektrycznych.

Wezwała do założenia nowego europejskiego Bauhausu – twórczej platformy współpracy architektów, inżynierów i projektantów, aby zainicjować styl architektoniczny na miarę naszych czasów, odzwierciedlający nasze aspiracje do uczynienia Europy pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu.

Cyfrowa dekada Europy

Ursula von der Leyen podkreśliła, że „Europa musi teraz przewodzić w dziedzinie cyfryzacji, bo w przeciwnym razie będzie zmuszona podążać drogą wytyczoną przez innych”. Wezwała do opracowania wspólnego planu na rzecz cyfrowej Europy z wyraźnie określonymi celami na 2030 r., takimi jak łączność, umiejętności i cyfrowe usługi publiczne. Zapowiedziała ponadto, że UE przeznaczy 20 proc. budżetu NextGenerationEU na technologie cyfrowe.

Energiczna Europa w niestabilnym świecie

Przewodnicząca wezwała do ożywienia i zreformowania systemu wielostronnego, w tym ONZ, WTO i WHO. Zobowiązała się, że Komisja Europejska przedstawi wniosek w sprawie europejskiej ustawy Magnickiego i wezwała państwa członkowskie, aby dopuściły głosowanie większością kwalifikowaną w sprawie stosunków zewnętrznych „przynajmniej w kwestiach praw człowieka i wdrażania sankcji”.

Odnosząc się do „nowego początku ze starymi przyjaciółmi”, przewodnicząca powiedziała, że Europa jest gotowa zbudować nową agendę transatlantycką ze Stanami Zjednoczonymi i osiągnąć porozumienie z Wielką Brytanią, pod warunkiem że kraj ten będzie przestrzegać umowy o wystąpieniu: „Jest to kwestia prawa, zaufania i dobrej wiary” – „my nigdy się z tego nie wycofamy”.

Przewodnicząca obiecała pakiet odbudowy gospodarczej dla Bałkanów Zachodnich i podkreśliła znaczenie stosunków Europy z Afryką: „jesteśmy nie tylko sąsiadami, ale naturalnymi partnerami”.

Na koniec przewodnicząca Ursula von der Leyen zobowiązała się wykorzystać europejską „siłę dyplomatyczną i pozycję gospodarczą do wypracowywania porozumień, które przynoszą wymierne efekty” w kwestiach etycznych, praw człowieka i ochrony środowiska. Wyjaśniła, że UE chce globalnego porozumienia w sprawie opodatkowania działalności cyfrowej, ale jeśli nie uda się tego osiągnąć, zajmie się tym sama: „Chcę, aby Europa była globalnym orędownikiem sprawiedliwości”.

Nowy pakt w sprawie migracji

Przewodnicząca poinformowała, że w przyszłym tygodniu Komisja przedstawi nowy pakt w sprawie migracji, uwzględniający podejście oparte na humanitaryzmie, solidarności i „wyraźnym rozróżnieniu między tymi, którzy mają prawo do pozostania w Europie, a tymi, którzy go nie posiadają”. Obiecała, że Komisja „zwiększy wysiłki i weźmie na siebie odpowiedzialność” za radzenie sobie z sytuacją po pożarze w Morii”, ale jednocześnie dodała: „jeśli my zwiększymy wysiłki, oczekuję, że wszystkie państwa członkowskie postąpią podobnie. Migracja to wyzwanie dla całej Europy i cała Europa musi stawić mu czoła”.

Praworządność

Przewodnicząca podkreśliła, że przed końcem września Komisja przyjmie pierwsze roczne sprawozdanie na temat praworządności obejmujące wszystkie państwa członkowskie. Zobowiązała się dopilnować, by fundusze UE były wydawane z poszanowaniem zasad praworządności.

Przeciwdziałanie rasizmowi oraz zwalczanie przestępstw z nienawiści i dyskryminacji

Przewodnicząca Ursula von der Leyen ogłosiła, że Komisja przedstawi europejski plan działania na rzecz przeciwdziałania rasizmowi, wzmocni przepisy dotyczące równości rasowej i poszerzy wykaz przestępstw w UE o wszelkie formy przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści – czy to ze względu na rasę, religię, płeć, czy orientację seksualną. Komisja powoła również pierwszego koordynatora ds. przeciwdziałania rasizmowi. Przedstawi również strategię wzmocnienia praw osób LGBTIQ i będzie dążyć do wzajemnego uznawania stosunków rodzinnych w UE.

List intencyjny

Przemówieniu przewodniczącej Ursuli von der Leyen towarzyszy list intencyjny skierowany do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Davida Sassolego i kanclerz Niemiec Angeli Merkel, która przewodniczy pracom Rady UE w ramach niemieckiej prezydencji. W piśmie przedstawiono wykaz inicjatyw, które Komisja Europejska zamierza zaproponować w nadchodzącym roku, aby zrealizować cele określone w przemówieniu, które jest dostępne online w językach angielskim, francuskim i niemieckim i wkrótce będzie dostępne we wszystkich językach UE.

Więcej informacji można znaleźć na specjalnej stronie internetowej oraz w broszurze informacyjnej podsumowującej główne inicjatywy przedstawione w orędziu o stanie Unii w 2020 r.

Więcej informacji o tym, w jaki sposób Komisja pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen wywiązała się ze swoich zobowiązań w pierwszym roku urzędowania.

Pełna treść Orędzia w języku polskim dostępna jest tutaj.