Parlament przyjął nowe instrumenty, które mają zapobiegać wytwarzaniu i ograniczać ilość odpadów żywnościowych i tekstylnych w całej UE.

We wtorek Parlament przyjął nowe instrumenty, które mają zapobiegać wytwarzaniu i ograniczać ilość odpadów żywnościowych i tekstylnych w całej UE. 

Ograniczenie marnowania żywności

Nowe przepisy wprowadzą wiążące cele ograniczenia marnowanej żywności, które mają zostać osiągnięte na poziomie krajowym do 31 grudnia 2030 r.: o 10% w sektorze przetwórstwa i produkcji żywności i o 30% na mieszkańca w handlu detalicznym, gastronomii, usługach żywieniowych oraz gospodarstwach domowych. Cele te będą obliczane w porównaniu do ilości odpadów generowanych średnio rocznie w latach 2021–2023. Na wniosek Parlamentu państwa członkowskie będą musiały podjąć działania, aby podmioty gospodarcze mające istotny wpływ zarówno na wytwarzanie odpadów żywnościowych jak i na ich redukcję (określane indywidualnie w każdym kraju) ułatwiały przekazywanie niesprzedanej żywności nadającej się do spożycia przez ludzi.

Producenci pokryją koszty zbiórki, sortowania i recyklingu odpadów tekstylnych

Producenci wprowadzający tekstylia na rynek UE będą musieli pokrywać koszty ich zbiórki, sortowania i recyklingu poprzez nowe systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), które każde państwo członkowskie ma obowiązek ustanowić w ciągu 30 miesięcy od wejścia w życie dyrektywy. Przepisy te będą dotyczyły wszystkich producentów, w tym korzystających z handlu elektronicznego, niezależnie od tego, czy prowadzą działalność w UE, czy poza nią. Mikroprzedsiębiorstwa będą miały dodatkowy rok na spełnienie wymogów ROP.

Nowe przepisy obejmą takie produkty jak odzież i dodatki, nakrycia głowy, obuwie, koce, pościel, bielizna stołowa i kuchenna oraz zasłony. Z inicjatywy Parlamentu państwa członkowskie będą mogły ustanawiać również systemy ROP dla producentów materacy.

Przy ustalaniu wysokości składek finansowych w ramach systemów ROP państwa członkowskie powinny także uwzględniać zjawisko ultrafast fashion i fast fashion.

Zgodnie z zasadami drugiego czytania Przewodnicząca PE ogłosiła na posiedzeniu plenarnym, że projekt aktu prawnego uznaje się za przyjęty (jego treść została wcześniej uzgodniona z Radą latem tego roku).

Kolejne kroki

Akt prawny zostanie teraz podpisany przez obu współprawodawców, a następnie opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE. Państwa członkowskie będą miały 20 miesięcy od wejścia w życie przepisów na ich transpozycję do prawa krajowego.

Kontekst

W lipcu 2023 r. Komisja zaproponowała rewizję przepisów UE dotyczących odpadów, skoncentrowaną na odpadach z żywności i tekstyliów. Każdego roku w UE powstaje prawie 60 mln ton odpadów żywnościowych (132 kg na osobę) oraz 12,6 mln ton odpadów tekstylnych. Same ubrania i obuwie stanowią 5,2 mln ton odpadów, czyli 12 kg na osobę rocznie. Szacuje się, że mniej niż 1% wszystkich tekstyliów na świecie jest poddawanych recyklingowi w celu wytworzenia nowych produktów.