Komisja Europejska opublikowała wyniki ogólnoeuropejskiej kampanii na rzecz testowania produktów spożywczych, w której wykazano, że niektóre produkty, które oznaczone są w identyczny lub podobny sposób, mają jednocześnie różny skład.

Według przepisów UE wprowadzanie do obrotu towarów identycznych z produktami, które są wprowadzane do obrotu w innym państwie członkowskim, a które mają znacznie odmienny skład lub cechy, których nie można uzasadnić na podstawie uzasadnionych i obiektywnych przyczyn, mogłoby nieuczciwie i w nielegalny sposób wprowadzać konsumentów w błąd.W badaniu przeprowadzonym przez Wspólne Centrum Badawcze działające w Komisji opisano sytuację na rynkach 19 państw członkowskich w okresie objętym badaniem (listopad-grudzień 2018 r.). Badanie stanowiło część reakcji Komisji Europejskiej na obawy dotyczące produktów o podwójnej jakości. Produkty zostały wybrane w oparciu o sugestie państw członkowskich, po otrzymaniu skarg przez organy lub stowarzyszenia ochrony konsumentów.

Testy opierały się na zharmonizowanej metodyce opracowanej we współpracy z państwami członkowskimi przez Wspólne Centrum Badawcze. Metodyka ta umożliwia porównywalne pobieranie próbek, badanie i interpretację danych w całej UE. Wszystkie państwa członkowskie UE zostały poproszone o zebranie informacji dotyczących składu wybranych produktów spożywczych oferowanych na ich rynkach. 19 państw członkowskich przedłożyło informacje na temat 113 produktów markowych i 15 produktów własnej marki. W pierwszej kolejności analiza opiera się na informacjach zawartych na etykietach produktów i na przedniej części opakowania produktu.

Opublikowane dziś sprawozdanie da lepszą podstawę do dyskusji na temat podwójnych norm jakości w UE. Potrzebne są jednak dalsze kroki i badania, aby ocena była bardziej reprezentatywna, oraz aby lepiej zrozumieć związek między składem a jakością.

Państwa członkowskie, które wzięły udział w badaniu, to: Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Łotwa, Malta, Niderlandy, Niemcy, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia, Węgry i Włochy.

W badaniu oceniono 1 380 próbek 128 różnych produktów spożywczych pochodzących z 19 państw członkowskich. Wykorzystana próba nie jest jednak reprezentatywna dla wielkiej i zróżnicowanej gamy produktów na rynku UE. W badaniu stwierdzono, że:

• W większości przypadków skład produktu odpowiada sposobowi, w jaki jest on prezentowany: 23 proc. produktów miało identyczną przednią część opakowania i taki sam skład, a 27 proc. produktów miało inną przednią część opakowania informującą o ich różnym składzie w różnych krajach UE.
• 9 proc. produktów przedstawianych jako takie same w całej UE miało różny skład: Miały one identyczny przód opakowania, ale różniły się pod względem składu.
• Dalsze 22 proc. produktów było podobnie prezentowane, ale miało różny skład: miały one podobny przód opakowania, ale różniły się pod względem składu.
• W przypadku produktów o różnym składzie nie występuje spójny schemat geograficznystosowania tych samych lub podobnych opakowań. Ponadto różnica ustalona w składzie badanych produktów niekoniecznie stanowi różnicę w ich jakości.

Po tym, jak przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker zajął się kwestią podwójnej jakości produktów w swoim orędziu o stanie Unii w 2017 r., Komisja Europejska podjęła różne inicjatywy:

• jasno określając w przepisach niedawno uzgodnionego nowego ładu dla konsumentów, kiedy podwójna jakość produktów jest wprowadzającą w błąd praktyką;
• ustanawiając wspólną metodykę badania produktów spożywczych;
• wydając zbiór wytycznych, aby pomóc organom krajowym w stosowaniu unijnych przepisów dotyczących konsumentów i żywności;
• przeznaczając ponad 4,5 mln euro na rozwiązanie tego problemu;
• testując produkty w całej UE przy użyciu tej samej metodyki, aby lepiej zrozumieć problem podwójnej jakości towarów.