Komisja Europejska przyjęła zmieniony komunikat w sprawie zasad pomocy państwa na badania, rozwój i innowacje („zasady ramowe dotyczące działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej z 2022 r.”).

Określono w nim zasady przyznawania pomocy państwa przedsiębiorstwom przez państwa członkowskie na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną, przy jednoczesnym zapewnieniu równych warunków działania. Zasady ramowe dotyczące działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej z 2022 r., które przyczyniają się do realizacji strategicznych celów UE w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej, weszły dziś w życie.

Wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, oświadczyła: Przyjęte dziś zmienione zasady pomocy państwa ułatwią państwom członkowskim wspieranie badań, rozwoju i innowacji, również w małych i średnich przedsiębiorstwach, przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum ewentualnych zakłóceń konkurencji. Ukierunkowane zmiany wprowadzone do naszych przepisów wesprą transformację ekologiczną i cyfrową Europy, ułatwiając inwestycje publiczno-prywatne w przełomowe innowacje i badania, a także w infrastrukturę testową i doświadczalną.

Zmienione zasady ramowe dotyczące badań, rozwoju i innowacji

Przyjęte dziś zasady ramowe dotyczące działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej z 2022 r. są wynikiem oceny obowiązujących przepisów rozpoczętej w 2019 r. w ramach oceny adekwatności zasad pomocy państwa. Komisja przeprowadziła również szeroko zakrojone konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami w sprawie proponowanego zmienionego komunikatu. W konsultacjach udział wzięły państwa członkowskie, stowarzyszenia biznesowe i badawcze, grupy interesu i przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe i obywatele.

Zmienione zasady ramowe obejmują szereg ukierunkowanych dostosowań mających na celu (i) uproszczenie i wykorzystanie doświadczeń ze stosowania zasad ramowych z 2014 r., (ii) odzwierciedlenie zmian regulacyjnych, gospodarczych i technologicznych oraz (iii) dostosowanie odpowiednich przepisów do obecnych priorytetów polityki UE, takich jak Europejski Zielony Ład oraz strategie przemysłowa i cyfrowa. W szczególności proponowane zmiany mają na celu:

• poprawę i aktualizację istniejących definicji działań z zakresu badań naukowych i innowacji kwalifikujących się do wsparcia na podstawie zasad ramowych. Dzięki zmianom wyjaśniono na przykład zastosowanie zasad ramowych do technologii cyfrowych i działań związanych z cyfryzacją (np. obliczeń superkomputerowych, technologii kwantowych, łańcucha bloków, sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa, dużych zbiorów danych i chmury obliczeniowej lub przetwarzania danych na obrzeżach sieci). Ma to dać pewność prawa państwom członkowskim i zainteresowanym stronom, a jednocześnie ułatwić inwestycje w badania, rozwój i innowacje, które umożliwią transformację cyfrową w UE;
• umożliwienie wsparcia publicznego dla infrastruktur testowych i doświadczalnych niezbędnych do opracowywania, testowania i rozwijania technologii. Ma to umożliwić szybszy rozwój i oczekiwane wdrożenie najnowocześniejszych i przełomowych technologii, zwłaszcza przez małe i średnie przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym ułatwieniu zielonej i cyfrowej transformacji gospodarki UE oraz przyczynieniu się do realizacji Nowego europejskiego planu na rzecz innowacji.
• uproszczenie niektórych przepisów w celu ułatwienia praktycznego stosowania zasad ramowych oraz zmniejszenia ewentualnych nadmiernych obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw i organów publicznych. Nowe przepisy wprowadzają na przykład uproszczony mechanizm określania pośrednich kosztów projektów badawczo-rozwojowych, które kwalifikują się do wsparcia zgodnie z zasadami pomocy państwa.

Jednocześnie w zasadach ramowych z 2022 r. zachowano zabezpieczenia gwarantujące, że pomoc będzie ograniczona do tego, co jest konieczne, i że nie będzie prowadziła do nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji.

Kontekst

Zasady ramowe dotyczące działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej mają na celu ułatwienie działań w tej dziedzinie, które ze względu na niedoskonałości rynku byłyby niemożliwe bez wsparcia publicznego. Umożliwiają one państwom członkowskim, pod pewnymi warunkami, zapewnienie przedsiębiorstwom i środowisku naukowemu niezbędnych zachęt do prowadzenia tych ważnych działań i inwestycji we wspomnianej dziedzinie. W zasadach ramowych stosuje się zasadę neutralności technologicznej. Odnoszą się one zatem do wszystkich technologii, gałęzi przemysłu i sektorów, tak aby przepisy nie określały z wyprzedzeniem, które ścieżki badawcze doprowadzą do powstania nowych rozwiązań w zakresie innowacyjnych produktów, procesów i usług.