Po okresie ogólnego ekonomicznego zastoju w 2023 r., wyższy, niż oczekiwano, wzrost gospodarczy na początku 2024 r. i utrzymujący się spadek inflacji stworzyły warunki do stopniowego zwiększania aktywności w okresie objętym prognozą.

W wiosennej prognozie Komisji Europejskiej przewiduje się, że wzrost PKB w 2024 r. wyniesie 1,0 proc. w UE i 0,8 proc. w strefie euro. Prognozuje się, że w 2025 r. wzrost PKB przyspieszy, osiągając poziom 1,6 proc. w UE i 1,4 proc. w strefie euro. W UE inflacja mierzona za pomocą wskaźnika HICP prawdopodobnie obniży się z poziomu 6,4 proc. w 2023 r. do 2,7 proc. w 2024 r., a następnie do 2,2 proc. w 2025 r. Natomiast w strefie euro spodziewany jest jej spadek z 5,4 proc. w 2023 r. do 2,5 proc. w 2024 r. oraz do 2,1 proc. w 2025 r.

Powrót wzrostu gospodarczego napędzany rosnącą konsumpcją prywatną

Według wstępnych szacunków Eurostatu w pierwszym kwartale 2024 r. PKB nieznacznie wzrósł – o 0,3 proc. zarówno w UE, jak i w strefie euro. Ożywienie to, odnotowane we wszystkich państwach członkowskich, wyznacza koniec przedłużającego się okresu stagnacji gospodarczej, który rozpoczął się w ostatnim kwartale 2022 r.

Oczekuje się, że wzrost aktywności gospodarczej w bieżącym i przyszłym roku będzie w dużej mierze napędzany przez rosnącą wciąż konsumpcję prywatną, ponieważ dalszy wzrost płac realnych i zatrudnienia przekłada się na wzrost realnych dochodów do dyspozycji. Silna skłonność do oszczędzania jest jednak nadal czynnikiem częściowo hamującym konsumpcję prywatną.

Obserwowane jest natomiast spowolnienie wzrostu inwestycji spowodowane negatywnym cyklem w budownictwie mieszkaniowym. Według prognozy ponowne przyspieszenie tego wzrostu ma mieć charakter stopniowy. Mimo że w okresie objętym prognozą spodziewana jest poprawa warunków udzielania kredytów, rynki oczekują nieco bardziej stopniowego przechodzenia do obniżek stóp procentowych w porównaniu z zimą.  

W warunkach odpornej gospodarki światowej spodziewane ożywienie wymiany handlowej powinno działać na korzyść wywozu z UE. Ze względu jednak na rosnący popyt wewnętrzny w UE szybszy wzrost importu zrównoważy w dużej mierze pozytywny wpływ eksportu na wzrost gospodarczy.

Inflacja będzie nadal spadać

W dalszym ciągu gwałtownie obniża się inflacja mierzona HICP. Z rekordowego poziomu 10,6 proc. (w ujęciu rok do roku), który odnotowano w strefie euro w październiku 2022 r., ma ona spaść do najniższego od dwóch lat poziomu 2,4 proc. w kwietniu bieżącego roku.

W pierwszych miesiącach tego roku inflacja okazała się niższa, niż oczekiwano, i przewiduje się, że będzie nadal spadać, osiągając poziom docelowy na wcześniejszym etapie 2025 r., niż to przewidywano w zimowej prognozie gospodarczej. Przewiduje się, że głównym motorem dezinflacji będą towary nieenergetyczne i żywność, natomiast nieznacznie wzrośnie inflacja cen energii, a inflacja cen usług będzie się stopniowo obniżać wraz ze słabnącą presją płacową. Oczekuje się, że tendencje, jeśli chodzi inflację w całej UE, będą kształtowały się podobnie, choć pozostanie ona nieco wyższa. 

Rynek pracy pozostaje stabilny pomimo umiarkowanego wzrostu

Pomimo spowolnienia aktywności unijna gospodarka wytworzyła w 2023 r. ponad dwa miliony miejsc pracy, a wskaźniki aktywności zawodowej i zatrudnienia osób w wieku 20–64 lat osiągnęły w ostatnim kwartale roku rekordowe poziomy odpowiednio 80,1 proc. i 75,5 proc. Zasoby pracy w wielu państwach Unii nadal się kurczą. W marcu stopa bezrobocia w UE osiągnęła rekordowo niski poziom 6 proc. Tak dobre funkcjonowanie rynku pracy wynika zarówno z dużej podaży pracowników – wspieranej m.in. przez migrację – jak i z popytu na pracę.

Przewiduje się, że w tym roku wzrost zatrudnienia w UE zmniejszy się do 0,6 proc., a w 2025 r. spadnie on do 0,4 proc. Stopa bezrobocia w UE powinna zasadniczo utrzymać się na stabilnym, rekordowo niskim poziomie.

Zgodnie ze spodziewaną dalszą dezinflacją wzrost płac nominalnych w UE – po osiągnięciu najwyższego poziomu 5,8 proc. w 2023 r. – zaczął spowalniać i trend ten ma się utrzymać w dalszym okresie.

Wycofanie nadzwyczajnych środków wsparcia w dziedzinie energii mających zmniejszyć deficyt sektora finansów publicznych

Po znaczącej redukcji deficytu sektora finansów publicznych w UE w latach 2021–2022 spadek tego wskaźnika zatrzymał się w 2023 r. w związku z osłabieniem działalności gospodarczej. Przewiduje się, że spadek ten zostanie wznowiony w 2024 r. (3 proc.) i 2025 r. (2,9 proc.) wraz ze stopniowym wycofywaniem środków wsparcia w dziedzinie energii.

W kontekście wyższych kosztów obsługi zadłużenia i niższego wzrostu nominalnego PKB relacja długu do PKB w UE powinna ustabilizować się w tym roku na poziomie 82,9 proc., po czym spodziewany jest nieznaczny jej wzrost w 2025 r. – o około 0,4 pp.

Rosnąca niepewność w obliczu napięć geopolitycznych

W ostatnich miesiącach zwiększyła się jeszcze bardziej niepewność i wzrosło ryzyko pogorszenia perspektyw gospodarczych. Wynika to głównie z perspektyw przedłużającej się rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie oraz konfliktu na Bliskim Wschodzie. Kolejnym źródłem ryzyka są napięcia geopolityczne w szerszej skali. Ponadto utrzymywanie się inflacji w USA może prowadzić do dalszych opóźnień w obniżkach stóp procentowych w tym kraju i poza jego granicami. To z kolei będzie wiązało się z pewnym zaostrzeniem globalnych warunków finansowych.

Wewnątrz Unii spadek inflacji może być wolniejszy, niż przewidywano, co może skłonić banki centralne państw UE do opóźniania obniżek stóp procentowych w oczekiwaniu na utrwalenie się spadku inflacji w cenach usług. Ponadto niektóre państwa członkowskie mogą przewidzieć w swoich budżetach na 2025 r. dodatkowe działania konsolidacyjne, które nie zostały uwzględnione w tej prognozie, a mogą mieć wpływ na wzrost gospodarczy w przyszłym roku. Jednocześnie zmniejszająca się skłonność do oszczędzania może pobudzić wzrost konsumpcji, a ożywienie inwestycji w budownictwo mieszkaniowe może nastąpić szybciej. Na perspektywy gospodarcze w coraz większym stopniu wpływają zagrożenia związane ze zmianą klimatu.