W latach 2021–2022, podczas pierwszych lat nowego unijnego planu działania w sprawie równości płci (GAP III), Unia Europejska przeznaczyła 22,4 mld euro na osiąganie równouprawnienia płci na świecie, jak podano we właśnie opublikowanym wspólnym sprawozdaniu śródokresowym Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie realizacji GAP III.

UE wspiera kraje partnerskie i społeczeństwo obywatelskie w zwiększaniu równouprawnienia płci, co ma transformacyjne efekty polegające na większej ochronie kobiet i dziewcząt przed przemocą ze względu na płeć, szerszym udziale kobiet i dziewcząt w życiu publicznym i politycznym, lepszym dostępie do edukacji, opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej oraz wzmocnieniu ich pozycji gospodarczej, w ramach podejścia „Drużyna Europy”.

Aby wykorzystać te osiągnięcia, UE przedłuża okres obowiązywania planu działania w sprawie równości płci z 2025 r. na 2027 r. w dążeniu do równouprawnienia płci na świecie.

Plan działania w sprawie równości płci ma trzy lata

W wielu miejscach na świecie prawa kobiet i dziewcząt są zagrożone, ograniczane lub całkowicie wyeliminowane, co znacznie cofa istotny postęp osiągnięty przez dziesięciolecia. Trzeci plan działania w sprawie równości płci, od czasu jego przyjęcia w listopadzie 2020 r., stawia prawa człowieka i upodmiotowienie członków społeczeństwa, zwłaszcza kobiet i dziewcząt, na pierwszym planie w kontekście działań zewnętrznych UE, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju i innymi zobowiązaniami międzynarodowymi.

Odsetek nowych działań zewnętrznych, których głównym lub znaczącym celem jest równouprawnienie płci, wzrósł z 64,71 proc. w 2019 r., przed przyjęciem GAP III, do 72 proc. w 2022 r., na drodze do realizacji celu wynoszącego 85 proc. do 2025 r. Finansowanie UE na rzecz równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet jako celów politycznych wzrosło z poziomu około 9 mld euro w 2021 r. do 13 mld euro w 2022 r. Strategia Global Gateway, opublikowana w grudniu 2021 r., przyczyni się do dalszego zwiększenia równouprawnienia płci przez włączenie celów GAP III.

W 2022 r. równouprawnienie płci było przedmiotem dialogów politycznych w wymiarze bezpieczeństwa lub praw człowieka prowadzonych między UE a około 100 krajami partnerskimi. W przypadku 33 krajów dialog koncentrował się wyłącznie na równouprawnieniu płci. Delegatury UE opracowały ponadto 131 planów wdrażania na szczeblu krajowym przez dostosowanie planu działania w sprawie równości płci do kontekstu lokalnego, wzmacniając tym samym podejście „Drużyna Europy” UE i jej państw członkowskich.

Na szczeblu globalnym UE i jej państwa członkowskie prowadziły partnerstwa i optowały na rzecz wdrożenia rezolucji Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu zwalczania przemocy wobec kobiet, wniesienia wkładu w prace Komisji ds. Statusu Kobiet, zwiększenia politycznego i obywatelskiego uczestnictwa kobiet i dziewcząt, zwiększenia wsparcia na rzecz organizacji działających na rzecz praw kobiet i promowania perspektywy płci w procesie podejmowania decyzji w dziedzinie klimatu i technologii cyfrowych. W kontekście niepokojących zmian w zakresie bezpieczeństwa i konfliktów oraz geopolitycznej rywalizacji wpływów coraz ważniejsza staje się realizacja Agendy ONZ dotyczącej kobiet, pokoju i bezpieczeństwa oraz zobowiązanie do uwzględniania aspektu płci w skutecznym reagowaniu na zagrożenia dla bezpieczeństwa.

Kontekst

Plan działania w sprawie równości płci jest ambitną strategią UE, aby przyczynić się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu nr 5, przyspieszenia postępów w zakresie równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet jako priorytetu wszystkich polityk i działań zewnętrznych UE, w tym w ramach strategii Global Gateway. Celem planu jest umożliwienie kobietom i dziewczętom, w całej ich różnorodności, uczestnictwa i przewodzenia w równym stopniu w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym oraz odgrywania roli we wszystkich procesach decyzyjnych obejmujących wszystkie sfery publiczne i prywatne.  

W trudnym kontekście globalnym UE ponownie zobowiązuje się realizować polityczne i strategiczne cele planu działania w sprawie równości płci. UE chce jeszcze bardziej wzmocnić jego wpływ, przedłużając pierwotnie przewidziany okres obowiązywania 2021–2025, do 2027 r., czyli do końca obecnych wieloletnich ram finansowych.

UE nadal będzie dokładać starań, by lepiej uwzględniać aspekt płci, by zwiększać działania i finansowanie, które ten aspekt uwzględniają, oraz przeprowadzać przegląd wszystkich inicjatyw Global Gateway i Drużyny Europy pod kątem aspektu płci. Analiza i gromadzenie danych dotyczących płci są niezbędne do prowadzenia ukierunkowanej polityki i do monitorowania wyników. UE nadal będzie też dokładać starań, aby zapewnić, by finansowana przez nią pomoc humanitarna odpowiednio zaspokajała potrzeby kobiet, dziewcząt, mężczyzn i chłopców.