Wchodzi w życie europejski akt w sprawie czipów.

Wraz z nim wdrożony zostaje kompleksowy zestaw środków mających zapewnić Unii bezpieczeństwo dostaw, odporność i wiodącą pozycję technologiczną w zakresie technologii i zastosowań półprzewodników.

Półprzewodniki są ważnymi komponentami produktów cyfrowych i produktów rozbudowanych o funkcje cyfrowe. Od smartfonów i samochodów po kluczowe rozwiązania i elementy infrastruktury wykorzystywane w opiece zdrowotnej, w sektorze energii, obronności, komunikacji i automatyzacji przemysłowej – półprzewodniki mają decydujące znaczenie dla nowoczesnej gospodarki cyfrowej. Półprzewodniki są również jednym z kluczowych czynników decydujących o silnej pozycji geostrategicznej i znajdują się w centrum globalnego wyścigu technologicznego.

Europejski akt w sprawie czipów wzmocni w szczególności działalność produkcyjną w Unii, pobudzi europejski ekosystem projektowania oraz wesprze ekspansję i innowacje w całym łańcuchu wartości. Akt ten umożliwi Unii Europejskiej osiągnięcie celu, jakim jest podwojenie obecnego udziału w światowym rynku do 20 proc. w perspektywie 2030 r.

Trzy filary europejskiego aktu w sprawie czipów

Europejski akt w sprawie czipów składa się z trzech głównych filarów.

Pierwszy filar – inicjatywa „Czipy dla Europy” – wzmacnia wiodącą pozycję Europy w dziedzinie technologii, ułatwiając transfer wiedzy z laboratoriów do fabryk, wypełniając lukę między badaniami naukowymi i innowacjami a działalnością przemysłową oraz promując uprzemysłowienie innowacyjnych technologii przez europejskie przedsiębiorstwa. Inicjatywa „Czipy dla Europy” będzie realizowana głównie dzięki Wspólnemu Przedsięwzięciu na rzecz Czipów.

Inicjatywa będzie wspierana kwotą 3,3 mld euro z funduszy UE, którą najprawdopodobniej uzupełni taka sama kwota pochodząca od państw członkowskich. Inwestycja ta będzie wspierać w szczególności takie działania jak utworzenie zaawansowanych linii pilotażowych w celu przyspieszenia innowacji i rozwoju technologii, opracowanie opartej na chmurze platformy projektowej, ustanowienie centrów kompetencji, stworzenie czipów kwantowych, a także utworzenie Funduszu na rzecz Czipów w celu ułatwienia dostępu do finansowania dłużnego i kapitałowego.

Drugi filar europejskiego aktu w sprawie czipów zawiera zachęty do publicznych i prywatnych inwestycji w zakłady produkcyjne dla producentów czipów i ich dostawców.

Drugi filar tworzy ramy gwarantujące bezpieczeństwo dostaw poprzez przyciąganie inwestycji i zwiększanie zdolności w zakresie produkcji półprzewodników. W tym celu w filarze określono ramy regulujące zintegrowane zakłady produkcyjne i otwarte unijne fabryki, które są pierwszymi w swoim rodzaju zakładami w Unii i przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i odpornego ekosystemu w interesie Unii. Komisja już na etapie wniosku dotyczącego aktu w sprawie czipów wskazała, że zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej pomoc państwa może zostać przyznana zakładom pierwszym w swoim rodzaju.

Na podstawie unijnego aktu w sprawie czipów, w ramach jego trzeciego filaru, ustanowiono również mechanizm koordynacji między państwami członkowskimi a Komisją w celu zacieśnienia współpracy z państwami członkowskimi i między nimi, monitorowania dostaw półprzewodników, szacowania popytu, przewidywania niedoborów oraz, w razie potrzeby, uruchomienia etapu kryzysowego. 18 kwietnia 2023 r., jako pierwszy krok, ustanowiono system ostrzegania dotyczący półprzewodników. Umożliwia on wszystkim zainteresowanym stronom zgłaszanie zakłóceń w łańcuchu dostaw półprzewodników.

Kolejne kroki

Dzisiaj wchodzi w życie również rozporządzenie dotyczące Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów, które umożliwia rozpoczęcie realizacji głównej części inicjatywy „Czipy dla Europy”. Ponadto swoją działalność rozpocznie również Fundusz na rzecz Czipów. Wraz z wejściem w życie aktu w sprawie czipów formalnie prace rozpocznie również nowo utworzona Europejska Rada ds. Półprzewodników, która będzie kluczową platformą koordynacji między Komisją, państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami.

W ramach drugiego filaru przedstawiciele przemysłu będą mogli ubiegać się o przyznanie zaplanowanym pierwszym w swoim rodzaju zakładom statusu „zintegrowanego zakładu produkcyjnego” lub „otwartej unijnej fabryki”. Status ten pozwoli na ustanowienie i funkcjonowanie tych obiektów w Unii, umożliwiając tym samym uproszczone procedury rozpatrywania wniosków administracyjnych i wydawania pozwoleń. Status ten będzie również wymagał od zakładów spełnienia wymogów gwarantujących ich wkład w realizację celów UE oraz wiarygodność zakładów jako dostawców czipów w czasie kryzysu.