Na konferencji klimatycznej ONZ COP29 w Baku Komisja Europejska i państwa członkowskie UE przejęły inicjatywę w pośredniczeniu w osiągnięciu porozumienia w sprawie dostosowania globalnych przepływów finansowych do celów porozumienia paryskiego.

Dzięki przyjęciu nowego zbiorowego celu ilościowego w zakresie finansowania działań w związku ze zmianą klimatu UE z powodzeniem rozszerzyła globalną bazę wkładów na rzecz finansowania działań w związku ze zmianą klimatu. NCQG przewiduje, że więcej krajów wniesie wkład finansowy, odzwierciedlając ich rosnące emisje i znaczenie gospodarcze. Umowa nadaje również większą rolę wielostronnym bankom rozwoju, maksymalizując efekt mnożnikowy i wpływ funduszy publicznych poprzez pozyskiwanie i mobilizowanie znacznych środków prywatnych. Strony uzgodniły, że łączne finansowanie ze wszystkich tych źródeł powinno osiągnąć co najmniej 1,3 bln USD rocznie do 2035 r.

W ramach tego szerszego celu kraje rozwinięte zobowiązały się do objęcia przewodnictwa w mobilizowaniu 300 mld USD rocznie do 2035 r. na działania w dziedzinie klimatu podejmowane przez kraje rozwijające się. Ten podstawowy cel można osiągnąć za pomocą szerokiej gamy źródeł, w tym finansowania uruchomionego przez banki wielostronne oraz, po raz pierwszy, wkładów innych państw. Było to kluczowe żądanie UE, aby zapewnić, że inne kraje wnoszą sprawiedliwy wkład w zapewnianie i uruchamianie finansowania, dopasowując je do swoich możliwości finansowych. Nie przydzielono żadnej części tego wkładu UE ani państwom członkowskim, a decyzje dotyczące sposobu osiągnięcia tych celów będą leżeć w gestii rządów państw członkowskich i UE, za pośrednictwem budżetów krajowych i WRF.

Zespół negocjacyjny UE z powodzeniem sfinalizował również przepisy, które zapewnią większą integralność środowiskową, przejrzystość i rozliczalność na międzynarodowych rynkach uprawnień do emisji dwutlenku węgla zgodnie z art. 6 porozumienia paryskiego. Mechanizm kredytowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4, określi nową, wspieraną przez ONZ normę dotyczącą wysokiej jakości kompensacji emisji dwutlenku węgla, a nowe zasady rejestrowania i śledzenia transferów międzynarodowych zapewnią przejrzystość dwustronnych umów w sprawie emisji dwutlenku węgla między stronami. Umożliwi to racjonalną pod względem kosztów redukcję i usuwanie emisji.

Podczas COP29 UE dołączyła do grupy innych ambitnych krajów, ogłaszając zamiar przedstawienia w przyszłym roku ustalonego na poziomie krajowym wkładu dostosowanego do 1,5 °C, wyznaczając poprzeczkę dla innych krajów. Aby przyspieszyć przejście na czystą energię, Komisja i sojusz „Beyond Oil and Gas Alliance” ogłosiły partnerstwo na rzecz odejścia od paliw kopalnych. Komisja zainicjowała również nowy plan działania w ramach partnerstwa na rzecz redukcji emisji metanu, aby jeszcze bardziej przyspieszyć redukcję emisji metanu związanych z produkcją i zużyciem energii z paliw kopalnych, we współpracy z wieloma krajami partnerskimi, organizacjami międzynarodowymi, organizacjami pozarządowymi i bankami rozwoju. 

Podczas COP29 UE opublikowała swoje pierwsze dwuletnie sprawozdanie na temat przejrzystości przed upływem terminu wyznaczonego na koniec roku. Składanie BTR jest ważnym kamieniem milowym we wdrażaniu porozumienia paryskiego, zwiększającym rozliczalność i współpracę w globalnej walce ze zmianą klimatu, jak określono we wzmocnionych ramach przejrzystości porozumienia paryskiego.

Kontekst

Na mocy porozumienia paryskiego z 2015 r. 194 państwa zgodziły się utrzymać średnią globalną zmianę temperatury znacznie poniżej 2 °C i jak najbliżej 1,5 °C do końca stulecia. W tym celu zgodziły się przedłożyć ustalone na poziomie krajowym wkłady, które reprezentują ich indywidualne cele redukcji emisji. Unia Europejska jest mocno zaangażowana w realizację porozumienia paryskiego i jest światowym liderem w dziedzinie działań w dziedzinie klimatu, ponieważ już od 1990 r. ograniczyła emisje gazów cieplarnianych o 37 %, a jednocześnie zwiększyła swoją gospodarkę o prawie 70 %. UE rozpoczęła już przygotowania do nowego ustalonego na poziomie krajowym wkładu, publikując na początku tego roku komunikat Komisji w sprawie europejskiego celu klimatycznego na 2040 r. Komisja zamierza przedstawić wniosek ustawodawczy w celu zapisania w Europejskim prawie o klimacie celu redukcji emisji o 90 % do 2040 r. Cel ten zostanie następnie uwzględniony przy przedkładaniu nowego ustalonego na poziomie krajowym wkładu UE.

UE jest obecnie największym dostawcą międzynarodowego finansowania działań w związku ze zmianą klimatu: w 2023 r. przeznaczyła 28,6 mld euro na publiczne finansowanie działań w związku ze zmianą klimatu i uruchomiła dodatkową kwotę 7,2 mld euro ze środków prywatnych, aby wesprzeć kraje rozwijające się w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych i dostosowywaniu się do skutków zmiany klimatu.

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu przedstawionego w grudniu 2019 r. UE zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Cel ten stał się prawnie wiążący wraz z przyjęciem i wejściem w życie Europejskiego prawa o klimacie w lipcu 2021 r. W prawie o klimacie wyznaczono również cel pośredni polegający na zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 % do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. Ten cel na 2030 r. został przekazany UNFCCC w grudniu 2020 r. jako ustalony na poziomie krajowym wkład UE w ramach porozumienia paryskiego. W 2021 r. UE przedstawiła pakiet wniosków ustawodawczych mających na celu dostosowanie jej polityki w zakresie klimatu, energii, użytkowania gruntów, transportu i opodatkowania do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 % do 2030 r.