W latach 2014–2020 europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne przyczyniły się do uruchomienia inwestycji o łącznej wartości 731 mld euro, z czego 535 mld euro zostało sfinansowane przez UE.

Środki te posłużyły wsparciu trwałej konwergencji społeczno-gospodarczej, płynnej transformacji ekologicznej i cyfrowej, odporności i spójności terytorialnej.

Wyjaśniono to w przyjętym przez Komisję sprawozdaniu podsumowującym z wdrażania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych za 2022 r.

W sprawozdaniu przedstawiono osiągnięcia zrealizowane do końca 2021 r. dzięki europejskim funduszom strukturalnym i inwestycyjnym:

• ponad 4 mln małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) otrzymało wsparcie
• 55,2 mln osób otrzymało wsparcie dzięki działaniom na rzecz zatrudnienia, włączenia społecznego lub na rzecz umiejętności i edukacji
• zdolność produkcji energii wzrosła o ponad 3 600 megawatogodzin rocznie dzięki odnawialnym źródłom energii, a roczne zużycie energii pierwotnej w budynkach publicznych zostało zmniejszone o 2,6 terawatogodzin rocznie (co odpowiada ilości energii elektrycznej zużywanej przez około 720 tys. gospodarstw domowych przez cały rok)
• wsparciem objęto 2,3 mln projektów realizowanych w sektorze rolnym i na rzecz MŚP na obszarach wiejskich w celu zwiększenia konkurencyjności oraz tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich
•  w sektorze rybołówstwa i akwakultury utrzymano 44 tys. miejsc pracy i utworzono ponad 6 tys. nowych miejsc pracy.

Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne były ponadto jednym z najważniejszych instrumentów wspierających państwa członkowskie i regiony w stawianiu czoła pandemii COVID-19 i jej skutkom gospodarczym.

Dzięki tymczasowej elastyczności wprowadzonej do polityki spójności ze względu na stan zagrożenia zdrowia publicznego państwa członkowskie otrzymały możliwość przeniesienia niewykorzystanych środków z polityki spójności do obszarów priorytetowych takich jak opieka zdrowotna, rozwiązania w zakresie pracy w zmniejszonym wymiarze czasu i wsparcie na rzecz MŚP.

Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne są wydatkowane od wybuchu pandemii w 2020 i 2021 r. w celu zaspokojenia pojawiających się potrzeb instytucji medycznych, naukowców, właścicieli przedsiębiorstw, pracowników i osób znajdujących się w trudnej sytuacji. Ponadto dzięki europejskim funduszom strukturalnym i inwestycyjnym miliony osób o niskich umiejętnościach uzyskały dostęp do szkoleń, w wyniku których wiele z nich uzyskało dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji.

Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne odegrały również decydującą rolę we wspieraniu środków w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, renowacji budynków i integracji rynku jako kluczowych czynników bezpieczeństwa energetycznego UE. Polityka spójności pomogła państwom członkowskim i regionom w zwalczaniu ubóstwa energetycznego, a także w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych i tworzeniu trwałych miejsc pracy w sektorze budowlanym.

Kontekst

Zgodnie z art. 53 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 istnieje obowiązek sporządzania rocznego sprawozdania podsumowującego dotyczącego europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, obejmującego wdrażanie w latach 2014–2020. Tegoroczne sprawozdanie obrazuje ewolucję realizacji finansowej funduszy ESI z okresu programowania 2014–2020 do końca 2021 r. Okres finansowania 2014–2020 upływa z końcem 2023 r. zgodnie z tzw. zasadą N+3.

Fundusze ESI, będące jednym z największych instrumentów inwestycyjnych w ramach budżetu UE, wspierają spójność terytorialną, gospodarczą i społeczną regionów Europy, a także ich odporność i zdolność do wyjścia z kryzysu, z którym borykały się w ubiegłych latach.

Obejmują one:

•         Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
•         Europejski Fundusz Społeczny
•         Fundusz Spójności
•         Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
•         Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury.

Cele polityki realizowane przy pomocy funduszy ESI obejmują:

•         badania naukowe i innowacje
•         technologie cyfrowe
•         wspieranie gospodarki niskoemisyjnej
•         zrównoważoną gospodarkę zasobami naturalnymi
•         małe przedsiębiorstwa
•         inteligentny, trwały wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu
•         zatrudnienie, lepsze kształcenie i szkolenie
•         wzmacnianie zdolności instytucjonalnych administracji publicznej
•         rozwój obszarów miejskich oraz współpracę terytorialną (Interreg).