Głównym celem nowej dyrektywy jest wprowadzenie pragmatycznych i elastycznych ram monitorowania zdrowia gleby w całej UE, opartych na systemach krajowych.

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte wstępne porozumienie polityczne między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie wniosku Komisji dotyczącego dyrektywy w sprawie monitorowania i odporności gleby.

Ustawa o monitorowaniu gleb wprowadzi UE na ścieżkę prowadzącą do zdrowych gleb z korzyścią dla obywateli, rolników, zarządców gruntów i środowiska.

Jest to ważny krok w kierunku sprostania pilnym wyzwaniom w zakresie zdrowia gleby, które mają wpływ na każdy kraj europejski, odporność naszego łańcucha żywnościowego i szerzej pojętą gospodarkę. Nowe przepisy przyczynią się również do zwiększenia odporności gleb na klęski żywiołowe, fale upałów i ekstremalne zdarzenia pogodowe, a także na inne krytyczne wyzwania środowiskowe, takie jak erozja, zanieczyszczenie i utrata różnorodności biologicznej.

Głównym celem nowej dyrektywy jest wprowadzenie pragmatycznych i elastycznych ram monitorowania zdrowia gleby w całej UE, opartych na krajowych systemach monitorowania gleby. Biorąc pod uwagę złożoność gleby, dyrektywa pozostawia państwom członkowskim dużą elastyczność w dostosowywaniu ich podejścia do lokalnych warunków glebowych.

Zgodnie z programem uproszczeń stopniowe i pragmatyczne podejście przewidziane w dyrektywie pozwoli utrzymać obciążenia dla państw członkowskich na niskim poziomie. Porozumienie przedłużyło również większość terminów stopniowego wdrażania dyrektywy zaproponowanej przez Komisję. Ponadto te państwa członkowskie, które są w potrzebie, będą mogły uzyskać pomoc Komisji w zakresie pobierania próbek, badania i archiwizacji gleby. Dyrektywa nie nałoży również obowiązków w zakresie monitorowania lub poprawy zdrowia i odporności gleby na właścicieli i zarządców gruntów, w tym rolników.

Szczególne środki mające na celu zagwarantowanie zdrowszych gleb

Osiągnięte 

Porozumienie przewiduje podjęcie przez państwa członkowskie następujących kluczowych środków:

• ustanowienie kompleksowych i zharmonizowanych, a jednocześnie elastycznych ram monitorowania zdrowia gleby wraz z kryteriami dotyczącymi zdrowej gleby;
• zapewnienie wsparcia podmiotom gospodarującym glebą w celu poprawy zdrowia i odporności gleby;
• łagodzenie wpływu przejmowania gruntów, takiego jak budynki i infrastruktura, na zdolność gleby do świadczenia innych usług ekosystemowych, nie uniemożliwiając jednocześnie wydawania pozwoleń na taką działalność;
• Identyfikacja potencjalnie zanieczyszczonych terenów i zarządzanie nimi w celu wyeliminowania zagrożeń dla zdrowia ludzkiego i środowiska przy jednoczesnym poszanowaniu zasady „zanieczyszczający płaci”.

Kolejne kroki

Parlament Europejski i Rada będą teraz musiały formalnie przyjąć nową dyrektywę, zanim będzie ona mogła wejść w życie. Następnie wejdzie ona w życie 20 dni po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE, po czym państwa członkowskie będą zobowiązane do wprowadzenia ram krajowych w ciągu 3 lat, aby dyrektywa mogła funkcjonować.