Wszystkie państwa członkowskie muszą stać się bardziej konkurencyjne pod względem gospodarczym i ekologicznym. Inwestycjom powinna przyświecać zasada niewyrządzania poważnych szkód. Inwestycje publiczne i prywatne muszą się uzupełniać – pozwoli to wypełnić lukę inwestycyjną

Parlament proponuje, jak najlepiej sfinansować przejście na zrównoważoną, ekologiczną i neutralną pod względem emisji CO2 działalność gospodarczą.

W niewiążącej rezolucji w sprawie planu inwestycyjnego na rzecz zrównoważonej Europy oraz finansowania Zielonego Ładu, którą przyjęto w piątek, stosunkiem głosów 471 do 134 (przy 83 głosach wstrzymujących się), europosłowie podkreślili, że jednym z celów planu powinno być zapewnienie przejścia na zrównoważoną działalność gospodarczą. Są oni zdania, że zielona transformacja powinna w głównej mierze służyć zmniejszaniu dotychczasowych i potencjalnie pogłębiających się różnic pomiędzy państwami członkowskimi, wzmacniać konkurencyjność oraz zapewniać wysokiej jakości miejsca pracy.

Zasady inwestowania

Eurodeputowani są zgodni co do tego, że inwestycje publiczne należy realizować w oparciu o zasadę niewyrządzania poważnych szkód. Zasada ta dotyczy zarówno celów środowiskowych jak i społecznych, w tym zredukowania różnic zarobków ze względu na płeć. Wyłącznie te programy krajowe i regionalne, w których tkwi największy potencjał osiągnięcia tych celów, powinny otrzymywać inwestycje publiczne.

Dlatego też europosłowie chcą ujednolicić wskaźniki dla zielonych inwestycji oraz metodykę, za pomocą których można by dokonywać pomiaru skutków tych inwestycji. Aby inwestycje spełniały kryteria zielonej transformacji, należy uwzględnić też kryteria określone w rozporządzeniu w sprawie systematyki. Dodatkowo, krajowe plany odbudowy gospodarczej powinny być dostosowane do krajowych planów energetycznych i klimatycznych (NECP).

Eurodeputowani pozytywnie odnoszą się do planu odbudowy dla Europy po pandemii COVID-19. Ponadto opracowano krajowe plany odbudowy i zwiększania odporności, aby Unia mogła stać się neutralna pod względem klimatycznym do 2050 r. Cel ten zapisano w unijnym prawie klimatycznym. Ujęto w nim także cel pośredni na rok 2030 oraz zapewnienie przejścia na neutralną dla klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Europosłowie domagają się stopniowego odchodzenia od inwestycji publicznych i prywatnych w działalność gospodarczą, która jest szkodliwa dla środowiska naturalnego i skutkuje jego zanieczyszczeniem. Powinny być jednak dostępne rozwiązania alternatywne. Jednocześnie chcą oni uszanować prawo państw członkowskich do wyboru własnego koszyka energetycznego. Podkreślają także, że przy przejściu na neutralność klimatyczną należy utrzymać równe warunki działania przedsiębiorstw europejskich i gwarantować ich konkurencyjność. Ma to szczególne znaczenie w przypadku nieuczciwej konkurencji ze strony państw trzecich.

Finansowanie planu inwestycyjnego na rzecz zrównoważonej Europy

Posłowie wątpią, czy do roku 2030 na realizację planu inwestycyjnego uda się uruchomić kwotę biliona euro, zważywszy na prognozy gospodarcze po kryzysie COVID-19. Chcą dowiedzieć się, jak do osiągania celów planu inwestycyjnego może przyczynić się nowy budżet długoterminowy Unii (wieloletnie ramy finansowe, WRF). Posłowie obawiają się, że pod koniec kolejnego okresu obowiązywania WRF powstanie luka w inwestycjach ekologicznych. W związku z tym domagają się planów, które pozwolą temu zapobiec dzięki inwestycjom prywatnym i publicznym. Jednocześnie, posłowie wzywają Komisję do zapewnienia, by nowe WRF nie wspierały ani nie inwestowały w działania, które w dłuższej perspektywie byłyby szkodliwe dla środowiska.

Podkreślają, że inwestycje prywatne i publiczne muszą się uzupełniać oraz że nie powinno dochodzić do wypierania sektora prywatnego. Europosłowie z zadowoleniem przyjęli decyzję Europejskiego Banku Inwestycyjnego o przeznaczeniu 50% jego operacji na działania w dziedzinie klimatu i zrównoważenia środowiskowego począwszy od 2025 r. Sugerują stosowanie podejścia oddolnego, a także uważają, że EBI powinien wspierać dialog pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym oraz koordynować współpracę z różnymi zainteresowanymi stronami.