Komisja, opierając się na przedstawionych dotychczas inicjatywach ustawodawczych i operacyjnych, przyjęła unijny plan działania na rzecz wzmożonej walki z nielegalnym handlem narkotykami i siatkami przestępczymi.

Nielegalny handel narkotykami to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla bezpieczeństwa, przed którymi stoi obecnie UE. W UE konfiskuje się obecnie rekordowe ilości kokainy – tylko w 2021 r. przejęto 303 tony. Działalność siatek przestępczych rozwinęła się pod względem skali, złożoności i brutalności.

Zwalczanie przestępczości zorganizowanej i nielegalnego handlu narkotykami stanowi priorytet dla Unii Europejskiej oraz jej państw członkowskich i partnerów międzynarodowych. Zagrożenia, przed którymi stoimy, wymagają wspólnych działań, dlatego Komisja zwraca się do Parlamentu Europejskiego i Rady o zatwierdzenie wszystkich priorytetowych działań oraz środków średnio- i długoterminowych określonych w planie działania.  

Silniejsza i bardziej precyzyjna reakcja UE

Niedawne sukcesy UE w walce z siatkami przestępczymi pokazują, że objęła ona prawidłową strategię działania w odpowiedzi na te pojawiające się zagrożenia. Jednak stale zmieniający się charakter działalności przestępczej na całym świecie niesie ze sobą ciągłą potrzebę dostosowywania i rozbudowywania wspólnej reakcji UE. W planie działania określono konkretne i ukierunkowane środki, których celem jest zlikwidowanie pojawiających się niedociągnięć. Przewidziano 17 działań w czterech obszarach priorytetowych:

1. Nowy sojusz portów europejskich na rzecz zwiększenia odporności portów na infiltrację przestępczą dzięki skuteczniejszej pracy organów celnych, organów ścigania oraz podmiotów publicznych i prywatnych w portach w całej UE – między innymi z pomocą najnowocześniejszych urządzeń do prześwietlania oraz sprzętu.
2. Rozbijanie siatek przestępczych wysokiego ryzyka poprzez uproszczenie dochodzeń finansowych i cyfrowych, rozpoznawanie struktur największych siatek przestępczych, zacieśnienie współpracy między wyspecjalizowanymi prokuratorami i sędziami oraz wykorzystywanie wpisów w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS).
3. Środki mające na celu zapobieganie przestępczości zorganizowanej poprzez wymianę najlepszych praktyk i wytycznych między państwami członkowskimi. Działania te będą ukierunkowane na zapobieganie przenikaniu grup przestępczych do społeczeństwa i legalnej gospodarki, na przeciwdziałanie rekrutowaniu młodych ludzi przez grupy przestępcze oraz na poprawę bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, a także skuteczniejsze ograniczanie dostępu do prekursorów narkotyków.
4. Współpraca z partnerami międzynarodowymi w celu stawienia czoła temu globalnemu zagrożeniu, w tym poprzez pogłębienie wymiany informacji, wspólne operacje na głównych szlakach przemytu narkotyków, wzmocnienie egzekwowania prawa oraz skuteczniejszą współpracę sądową z państwami trzecimi.

Wszystkie podmioty powinny z pełnym zaangażowaniem realizować strategie UE dotyczące przestępczości zorganizowanej i narkotyków. Komisja zobowiązuje się do wdrożenia tych działań na przestrzeni 2023 r. i 2024 r., w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, agencjami i organami UE.

Dalsze kroki

Komisja będzie ściśle współpracowała z państwami członkowskimi i partnerami, aby osiągnąć cele określone w przedmiotowym planie działania.

Komisja zwraca się do Parlamentu Europejskiego i Rady o przyjęcie dyrektywy w sprawie konfiskaty i odzyskiwania mienia, przeglądu rozporządzenia Prüm, przepisów dotyczących integracji rejestrów rachunków bankowych, proponowanego pakietu legislacyjnego dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz dyrektywy w sprawie zwalczania korupcji za pomocą środków prawnokarnych, które mają zasadnicze znaczenie dla intensyfikacji unijnych wysiłków na rzecz skutecznego zwalczania działalności zorganizowanych grup przestępczych w całej UE. Komisja potwierdza swoje zobowiązanie do ścisłej współpracy ze współustawodawcami, pozwalającej osiągnąć ten cel.

Komisja zobowiązuje się również do ogłoszenia do końca 2023 r. zaproszenia do składania wniosków dotyczących zwalczania przestępczości zorganizowanej w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego; łącznie na ten cel przeznaczono 20 mln euro. Rozpoczęcie działalności Agencji UE ds. Narkotyków zaplanowano na lato 2024 r.